weblog Pendrecht
Dit is mijn digitale dagboek over Pendrecht, de nieuwste berichten staan altijd bovenaan. Ik werk mijn weblog wekelijks bij op zaterdag en zondag, op zaterdag altijd het actuele nieuws en op zondag iets uit de geschiedenis van Pendrecht of een onderwerp dat indirect op de wijk betrekking heeft. Klik hier om een reactie te sturen.
WOENSDAG 26 JANUARI 2022 (extra bericht)
Gisteravond was er weer een persconferentie van het kabinet en opnieuw zijn er versoepelingen aangekondigd die vanaf vandaag in gaan. In feite is de lockdown afgelopen want bijna alles gaat weer open, weliswaar onder voorwaarden en met 22.00 uur als eindtijd. Weer geopend zijn de horeca, bioscopen, theaters, musea, concertzalen, dierentuinen en pretparken. Bovendien mogen sportwedstrijden buiten eigen clubverband weer en is publiek bij alle sportwedstrijden welkom, dus ook bij het betaald voetbal. Bij alle genoemde instellingen en evenementen is een coronatoegangsbewijs verplicht.
De persconferentie was nog maar net afgelopen toen ik werd gebeld door de wedstrijdleider van de biljartclub, het biljarten gaat weer naar de avond dus vanaf volgende week dinsdag kan ik weer punten schrijven.
ZONDAG 23 JANUARI 2022
Deze oude ansichtkaart uit het begin van de zestiger jaren toont de winkels op de Slinge tussen de Middelharnisstraat en Plein 1953, menige Pendrechtenaar zal nostalgische gevoelens krijgen want er staan veel bekende winkels van vroeger op waarvan ik de meeste nog goed kan herinneren. Na de twee winkelblokken was een open stuk met een vanaf de Slinge bereikbare parkeerplaats, op deze plek zijn nu café Terras en de inrit van de parkeergarage.
Dit waren de winkels die vroeger in de twee blokken aan de Slinge zaten (op de foto van links naar rechts), vanaf de kant van de Middelharnisstraat richting Plein 1953:
• De schoenenzaak van G.J. v.d. Hoven zat op de hoek aan de kant van de Middelharnisstraat en had zowel aan de voorkant als de zijkant een etalage. Later zaten hier achtereenvolgens Aicha Mode, Beril Boetik en Computer Express en nu is het hoekpand in gebruik door Beauty Center La Liz.
• Daarnaast zat bakker De Korenaar, later kwam hier een kantoor van De Hypotheker en nu is het een deel van Rob's Dierenshop die op twee panden na het hele blok omvat.
• De daarop volgende drie winkels waren doorgebroken en oorspronkelijk zat hier supermarkt de Coöperatie, kortweg de Co-op.
• Van Gilst-Visser was eveneens een supermarkt, bestaande uit twee doorgebroken panden. Nadat de beide supermarkten waren verdwenen is er één grote winkelruimte van gemaakt ten behoeve van de Edah die in 2000 naar Plein 1953 verhuisde (waar nu Dirk zit).
• Op de hoek van de Baarlandhof is tot op de dag van vandaag café Goof Meijer gevestigd, al heet het café sinds 2018 Goofy. De gevel van het op 7 september 1961 geopende café is nauwelijks veranderd en zelfs de reclame voor Heineken Bier is er nog, weliswaar in een iets andere uitvoering.
• Aan de andere kant van de Baarlandhof was eerst het op 1 maart 1960 geopende postkantoor, de oorspronkelijke ingang was op de hoek. Het postkantoor was in een dubbel pand en heeft, na diverse keren te zijn verbouwd, de deuren op 19 november 2009 definitief gesloten. Daarna kwam er een ING-kantoor en nu zit hier uitzendbureau Carrière.
• Het pand ernaast heeft heel lang als bankkantoor gediend, oorspronkelijk voor de Nederlandsche Middenstandsbank ("de NMB denkt met u mee"). Daarna kwam hier de Verenigde Spaarbank die later VSB Bank resp. Fortis Bank werd. Nu zit hier kapsalon New Hair Fashion.
• Daarnaast zat de bekende Automatiek Pendrecht van Hans Bours waar veel Pendrechtenaren nog herinneringen aan zullen hebben. Het was een open ruimte met aan twee kanten automaten zoals bij de Febo en achterin was een balie waar patat e.d. verkrijgbaar was. Nu zit hier snackbar Hans, de naam is een leuke indirecte herinnering aan de automatiek van toen.
• De volgende winkel was eveneens erg bekend: de brillen- en fotozaak van Broekhuizen die meerdere filialen op Zuid had. Later kwam hier Skyline Optiek, Safety for Work (werk- en veiligheidskleding) en nu zit er Rotihuis Chedi.
• De volgende drie panden huisvestten de S en S supermarkt (in de twee winkelblokken zaten dus in totaal drie supermarkten!), hier zit nu al lange tijd Blokker.
• Daarnaast zat Nova Textiel met zijn opvallende grote neonreclame, wie herinnert zich nog de voor die tijd moderne kassa waarbij het wisselgeld automatisch in een bakje rolde? Later kwam hier de Wibra, daarna bakker Klootwijk resp. Remmerswaal maar sinds maart 2019 staat het pand leeg.
• Op de hoek bij Plein 1953 zat jarenlang een filiaal van Jamin (niet te zien op de foto omdat de gevel wat naar achteren ligt) waarin nu Primera zit. Het zal zeker geen toeval zijn dat boven de voormalige snoepwinkel een gepensioneerde rayonleider van Jamin woont.
ZATERDAG 22 JANUARI 2022
Bij de KWS-flat is een probleem met de riolering, aan de kant van de Slinge is bij een balkon een gat gegraven en er staat een pomp om het water af te voeren (foto).
Aan het begin van de week is de oliebollenkraam vertrokken, de kraam heeft er vanaf oktober vorig jaar gestaan.
Lange tijd was er een verlichtingsstoring in en om de Raamsdonkweg, het probleem is provisorisch opgelost door de lantaarnpalen dag en nacht te laten branden.
Afgelopen week is het biljarten weer begonnen, voorlopig wordt er overdag gespeeld dus ik kan er nog niet naar toe.
Langs het Havenspoorpad zijn nieuwe adoptiewilgen geplant op de plaatsen waar de boompjes het afgelopen zomer niet hebben gered, dit is vooral gebeurd in Zuidwijk en Lombardijen. Om de overlevingskans van de nieuwe boompjes te vergroten is tevens de grond verbeterd.
Ongeveer twee maanden geleden besloot de gemeente om niet langer te investeren in het Warmtebedrijf Rotterdam vanwege de aanhoudende verliezen (zie bij 17 oktober) met als gevolg dat het project Pendrecht aardgasvrij voorlopig stil ligt. Het is nog onduidelijk wat er verder gaat gebeuren, het Warmtebedrijf probeert een faillissement te voorkomen door te onderhandelen met de schuldeisers om tot een akkoord te komen.
ZONDAG 16 JANUARI 2022
Het is altijd leuk om oude nummers van Contact (het vroegere bewonersblad van OWG) door te bladeren, het brengt herinneringen aan een tijd die voorbij is en nooit meer terug zal komen. Maar ook vroeger ging niet altijd alles zoals het zou moeten en een bewijs daarvan is het onderstaande artikel met als kop Flatbewoners. Het is geschreven door de toenmalige OWG-directeur Arie Ton en is gepubliceerd in Contact van december 1967. Let vooral op het taalgebruik en de belerende toon die toen heel gebruikelijk was.
Het wonen in een flat met zes of meer bewoners op één en dezelfde trap is dikwijls een zaak waarvoor stalen zenuwen zijn vereist. Er kunnen zich in zo'n kleine gemeenschap van mensen, die in vele opzichten met elkaar te maken hebben, allerlei spanningen voordoen die - als op een gegeven moment het gezonde verstand verstek laat gaan - tot een uitbarsting komen.
Er zijn helaas talloze voorbeelden van, die het wonen in een flat niet altijd tot een waar genoegen maken. Met een klein beetje goede wil, aanpassingsvermogen en bereidheid in een aantal opzichten met andere mensen rekening te houden, zou het toch eigenlijk best kunnen. De flatbouw is beslist niet uitgevonden om alleen maar woongenot te bevredigen want dan zouden er meer "hutjes op de hei" zijn gebouwd. De flatbouw is een noodzakelijk kwaad omdat de bevolkingsexplosie van de laatste jaren geen ruimte laat voor een onbeperkte eengezinswoningbouw. We moeten met dat noodzakelijke kwaad, als met zovele andere dingen - daar is de atoombom een klassiek voorbeeld van - leren leven en er maar het best mogelijke van zien te maken.
Dat rekening houden met elkaar is een eis van de eerste orde en betekent in concreto - om maar eens enkele voorbeelden te noemen - dat men:
a. medewerking verleent aan het schoonhouden van trap en hal.
b. geen rommel of etensresten over de balkons gooit.
c. radio en TV niet knetterhard laat spelen.
d. geen brommers in de hal schoonmaakt en een benzinestank in huis brengt.
e. geen stepjes, fietsen of speelgoed van de kinderen in de hal laat liggen.
f. niet tegen deuren en muren trapt.
Als we nu gezamenlijk de fantasie opbrengen om het lijstje met onhebbelijkheden tot z aan te vullen, ons dunkt, dan moet het in een flat toch wel plezierig wonen zijn. Dan is er een sfeer die andere mogelijkheden biedt en we denken dan aan die gelukkige voorbeelden waar de bewoners bloembakken in de hal hebben gebracht en er de liefde voor opbrengen de bloemen en planten te verzorgen, dat het een lust is om te zien. Daar kan men, zonder zich te schamen, visite ontvangen. En zo moet het zijn!
Ook vandalisme en agressie kwamen vroeger al voor, getuige onderstaande ingezonden brief van de bewonersgroep Rilland Bathstraat en Yersekestraat in Contact van januari 1976. De woningen waar het over gaat zijn de in 2013 afgebroken Groosmanflats, deze flats hadden toen nog open portieken.
Herhaaldelijk komt het voor dat bij bepaalde jongelui in Pendrecht een vernielzucht naar boven komt. Zij leven die uit in de portalen van woningen waarvan de haldeur niet kan worden afgesloten.
In de afgelopen decembermaand was het zelfs zo dat door het ontsteken van vuurwerk in de brievenbussen deze geheel ontzet werden en daardoor niet meer te gebruiken zijn. Ook het opendraaien en vernielen van kranen en het ingooien van de ruiten in de kelderruimten behoort hierbij. Bij een waarschuwing onzerzijds zijn zelfs handtastelijkheden voorgekomen. Ook hadden wij de indruk dat de ouders van die jongeren achter hen stonden.
Wordt Pendrecht een moderne achterbuurt?
Wij vragen ons daarom af of het niet mogelijk is de voordeur af te sluiten en de brievenbussen buiten te plaatsen. Uiteraard kost dit geld maar kost het repareren van bovengenoemde vernielingen géén geld? Pendrecht vinden wij altijd nog een prettige woonwijk en we hopen dat dit zo mag blijven. Dit is in ons aller belang!
Wellicht is de suggestie van het sluiten der haldeuren een stap op weg naar een veiligere en betere woonsituatie.
De redactie van Contact reageerde als volgt:
Op onze bewonersbijeenkomsten met mensen uit portiekwoningen is dit probleem ook aan de orde geweest. De meningen waren nogal verdeeld: er waren hele portieken die de voordeur wilden sluiten, andere die de deuren wilden openhouden. Er waren ook "verdeelde" portieken. Niettemin lijkt het nodig om een uitspraak over dit onderwerp te vragen. We doen dat naar aanleiding van bovenstaande reactie.
Wilt U ons laten weten of u - samen met de bewoners uit Uw portiek - ons voorstelt om de deur nu toch maar echt te sluiten? Wij kunnen dan deze zaak aan ons bestuur voorleggen en kijken hoe een en ander bekostigd zou kunnen worden.
Pas in 1988 zijn alle portieken in de Groosmanflats afgesloten, de toegangsdeur kreeg een ander slot en in iedere woning kwam in de gang een drukknop om deze deur te openen. OWG bood daarbij de mogelijkheid om tegen een huurverhoging van f 5,15 per maand (omgerekend € 2,34) een intercom te laten aanleggen, mits alle bewoners van een portiek hiermee akkoord zouden gaan.
Voor zover ik weet zijn er nu geen open portieken meer in Pendrecht. In het begin waren de galerijflats voor iedereen toegankelijk maar ook deze zijn in de loop der jaren afgesloten, er zijn in de wijk nog maar een paar galerijflats waar je zonder aan te hoeven bellen naar binnen kunt gaan.
ZATERDAG 15 JANUARI 2022
Gisteravond was er weer een persconferentie van het (nieuwe) kabinet en dit keer zijn er versoepelingen aangekondigd die vanaf vandaag in gaan. Het komt er op neer dat de lockdown voor een deel wordt opgeheven: niet-essentiële winkels gaan weer open (tot 17.00 uur), cultuur en sport mag weer (zonder publiek), contactberoepen zoals kappers kunnen weer aan het werk en er mag weer volledig fysiek onderwijs worden gegeven. Het mondkapjesadvies wordt uitgebreid waarbij tevens wordt aangeraden om uitsluitend wegwerpmondkapjes te gebruiken. De horeca blijft gesloten (behalve voor afhalen), ook bioscopen, musea, theaters en concertzalen moeten de deuren nog dicht houden.
Bij de Pendrechtse winkels was het effect van de versoepelingen goed te zien: de meeste niet-essentiële winkels waren weer geopend (foto: de deuren van de behangwinkel op het Plein staan wijd open) en vooral bij de kappers was het druk. In de Baarlandhof moesten bezoekers van de Action zoeken naar een parkeerplaats maar bij Blokker kan je alleen bestelde producten afhalen, volgens een briefje op de deur gaat de zaak pas op 20 januari weer volledig open.
Vorig jaar is Korpersteijn gerenoveerd en aangesloten op het warmtenet, de buitenkant ziet er weer netjes uit en ook de ingang is vernieuwd (linker foto). Het betonnen reliëf met de naam is gebleven maar is overgeschilderd in grijs zodat de naam minder goed te lezen is, vroeger hadden de vierkanten waarin de letters staan een andere kleur. Het reliëf was destijds een geschenk van het aannemingsbedrijf ACB dat Korpersteyn heeft gebouwd.
Op verschillende plaatsen in de wijk zijn nieuwe boompjes aangeplant op plekken waar eerder bomen zijn gekapt, onder andere in de Schuddebeursstraat en bij de Passage.
Over de verlichting van het kunstwerk Of Mice and Mozart (zie bij 25 december) is nog niets te melden, ik heb nog geen reactie gehad van Woonstad Rotterdam of zij verantwoordelijk zijn voor de verlichting.
Ondanks het koude weer zijn er al bloeiende bomen te zien, de voorjaarskers is een boom die in de winter roze bloemetjes draagt. Zo'n boom staat in de Stavenissestraat (rechter foto) maar ook op het plein bij de Christus Triomfatorkerk staan zes van deze bomen.
Op bomen die binnenkort worden gekapt zit sinds kort een klein bordje waarop dit staat vermeld, het is een proef in het gebied Charlois (waar ook Pendrecht onder valt) maar als het bevalt dan wordt het in heel de stad ingevoerd. De reden is het informeren van omwonenden en voorbijgangers: de gemeente krijgt namelijk regelmatig verontwaardigde reacties van burgers als "opeens" een boom is gekapt en dat hoopt men met deze bordjes terug te dringen. Alle gemeentelijke bomen worden regelmatig gecontroleerd op hun conditie, een reden voor het kappen van bomen kunnen ziektes zijn maar omdat het kappen in de wintermaanden gebeurt is niet altijd te zien dat een boom ziek of dood is. In bijna alle gevallen geldt er een herplantplicht, indien mogelijk op dezelfde plek.
Vroeger werden te kappen bomen gemarkeerd met een rode stip verf maar dat was niet voor iedereen duidelijk. Op het bordje staat dat de boom binnenkort wordt verwijderd en een verwijzing naar een pagina op de site van de gemeente Rotterdam waar meer informatie te vinden is, ook kan men daar op een kaart opzoeken welke bomen gekapt gaan worden. In Pendrecht zijn dat o.a. de drie grote populieren langs het voetpad tussen de Kamperlandsingel en de Groene Kruisweg (foto rechts).
ZONDAG 9 JANUARI 2022
Een aardigheidje uit de oude (OWG) doos: hieronder staat de tekst van een circulaire van Onze Woongemeenschap gedateerd 18 februari 1955, bedoeld voor nieuwe bewoners, met de titel Uw Huis in Ons Pendrecht. Alleen al om het taalgebruik is het meer dan lezenswaardig en er blijkt ook heel duidelijk uit dat het destijds een groot voorrecht was om in Pendrecht een woning te krijgen, bedenk daarbij dat er in die tijd nog een grote woningnood was. Eén van de voorwaarden om voor een huis van Onze Woongemeenschap in aanmerking te komen was dat je lid moest zijn van OWG, een verplichting die pas in 1986 is afgeschaft.
Het Bestuur van "Onze Woongemeenschap" wenst U van ganser harte geluk met de woning die nu eindelijk door U betrokken zal kunnen worden. Wij zijn ons er van bewust, dat Ge er met verlangen naar heeft uitgezien en wij hopen dat ze geheel aan Uw verwachtingen zal voldoen.
Voor zover Ge reeds lid van onze vereniging waart, behoeven wij U niet veel te vertellen; Ge weet dan reeds, dat de woningen Uw en ons eigendom zijn en dat we beiden, bestuur en leden, gebaat zijn bij een behoorlijke bewoning van ons aller eigendom.
Indien Ge tot de groep van leden behoort, die eerst nu met onze vereniging kennis gaat maken, hebben wij voor U een speciaal woord van welkom en van inlichting.
Jarenlang hebben wij, leden van "Onze Woongemeenschap" gewerkt en geofferd voor dit prachtige bezit. Jarenlange vrijwillige en moeilijke arbeid is er aan vooraf gegaan alvorens wij zover waren dat we ons bezit werkelijkheid zagen worden. Met nadruk vragen wij U, dat te waarderen. Ge behoort wel zeer tot de uitverkorenen met deze woning en wij hopen dat Ge dat steeds in gedachten zult houden.
Nieuwe woningen hebben kinderziekten. De eerste weken zult ge tal van kleine gebreken ontdekken. Maakt U zich daarover geen zorgen. Een deel behoeft herstelling, een ander deel verdwijnt vanzelf. Klachten geeft U op aan de huurophaler, die U tevens de weg zal wijzen.
Bij nalezing van het huurcontract zult U zien, dat alle buitenglas verzekerd is. Dat is natuurlijk geen vrijbrief er nu maar nonchalant mee om te gaan springen. Opzettelijke vernieling wordt niet door de verzekering gedekt en kan zelfs leiden tot royement van de verzekering.
Voor Uw gemak delen we U voorts mede, dat er een openbare school in Pendrecht is, aan de Kerkwervesingel, waar Uw kinderen direct geplaatst kunnen worden. Bij voldoende opgaven aan het secretariaat wordt wellicht tevens een kleuterschool mogelijk.
De dokter, C.B.J. Lap Oldegaarde 984, is tevens telefonisch te bereiken onder nummer 170999. U dient echter zelf overschrijving bij Uw ziekenfonds in orde te maken.
De winkeliers die straks ons winkelcentrum zullen exploiteren, hebben zich bereid verklaard U reeds thans aan huis te bedienen. Het bestuur stelt dit zeer op prijs en rekent er op, dat ge bij hen het nodige zult kopen; zij getroosten zich zeer grote offers voor Uw gerief.
Tenslotte vestigen wij Uw aandacht er op, dat het spreekuur is, Dinsdagavond en Vrijdagavond van 7 tot 9 uur.
Voor het bestuur, M. Frenkel secr.-penn.
ZATERDAG 8 JANUARI 2022
Gistermiddag was er op Plein 1953 een inleverpunt voor kerstbomen waarbij per boom 50 cent werd uitbetaald. Ter hoogte van de tandtechnieker liggen ongeveer 20 bomen op het plein, waarschijnlijk is dat de oogst van de inleveractie (foto links).
De grote verlichte kerstboom aan de Slinge is gisteren afgebroken, het lichtsnoer van de kerstboom aan de galerij van de Kortgeneflat zit er nog wel maar de verlichting is uitgeschakeld. De luidsprekers op Plein 1953 zijn weggehaald en de twee minibiebs in de wijk zijn weer te gebruiken.
Tegenover de Open Hofkerk komen parkeerplaatsen voor de nieuwbouw van de Papendrechtstraat en ook hier is een betonnen balkonhek van de afgebroken galerijwoningen gebruikt als entree-element (foto rechts).
Begint dit jaar zou volgens de planning de bouw van Valckensteyn beginnen, ergens heb ik gelezen in februari. Op dit moment is er nog niets te zien dat de werkzaamheden spoedig zullen beginnen. De omwonenden zullen in ieder geval geen overlast van heien ondervinden want het nieuwe Valckensteyn wordt gebouwd op de fundamenten van het oude Valckensteyn die nog in de grond zitten.
ZONDAG 2 JANUARI 2022
Gisteren schreef ik over de Zijpe en om het verschil tussen toen en nu te laten zien volgt hieronder een lijst van de winkeliers die er na de opening in 1955 zaten en de huidige bezetting. De nummering van de winkels aan de Zijpe is als volgt: Zijpe 1-8 is het blok aan de kant van de Noordwellestraat, Zijpe 9-11 zijn de kiosken en Zijpe 12-19 is het blok aan de kant van de Serooskerkestraat.
Het zal niemand verbazen dat de oorspronkelijke winkeliers allemaal zijn verdwenen. De buurtwinkels waar je door de grote etalageruiten naar binnen kon kijken hebben in de meeste gevallen plaats gemaakt voor kantoren of praktijken met dichtgeplakte ramen of lamellen die permanent gesloten zijn, op sommige ramen staat niet eens een naam.
adres | bezetting in 1955 | bezetting in 2022 |
Zijpe 1 | kolenhandel Smit | zonnestudio De Palm |
Zijpe 2 | schoenmaker J. Schoenmakers | psychologiepraktijk PsychoZorg |
Zijpe 3 | drogisterij J. van Dort | huisartspraktijk E.G. Speksnijder en A. Kaaij |
Zijpe 4 | groente en fruit J. Eikelenboom | huisartspraktijk E.G. Speksnijder en A. Kaaij |
Zijpe 5 | herenkapper H. Lubbers | onbekend |
Zijpe 6 | tabakswaren W. de Vos | Beauty Bar by F&F |
Zijpe 7 | huishoudelijke artikelen A.H. Egas | onbekend |
Zijpe 8 | radio en elektriciteit Emri | Chinees-Indisch afhaalrestaurant Pak Kai |
Zijpe 9 | stomerij J.M.C. Huijsmans | Beautysalon Meltem |
Zijpe 10 | bloemen en planten J.H. Dijker | tattooshop Shelby ink |
Zijpe 11 | ijs en gebak Coöperatie Rotterdam | opmaakstudio Flirty Lash |
Zijpe 12 | kruidenierswaren Coöperatie Rotterdam | werkproject COP |
Zijpe 13 | kruidenierswaren Coöperatie Rotterdam | werkproject COP |
Zijpe 14 | manufacturen A. Salij | evenementenbureau Wiltraco |
Zijpe 15 | melk- en zuivelproducten De Combinatie | trimsalon Snoopy |
Zijpe 16 | vleeswaren J.A. v.d. Linde | Praktijk voor Fysiotherapie en Bekkentherapie Pendrecht |
Zijpe 17 | opticien A. Schenk | administratiekantoor G. Rietveld |
Zijpe 18 | boekhandel en leesbibliotheek J.C. v.d. Wel | Bilancio Budget en De Schuldendokter |
Zijpe 19 | viswaren M. v.d. Haak | restaurant Rondo |
ZATERDAG 1 JANUARI 2022
De tweede jaarwisseling in coronatijd is vrij rustig verlopen, het was zoals altijd op menige plek onrustig maar in de regio Rijnmond zijn geen grote incidenten geweest. Net als vorig jaar was er een landelijk vuurwerkverbod maar desondanks werd er toch geknald, ondanks de coronamaatrgelen hadden de hulpdiensten meer dan genoeg te doen. De hoeveelheid vuurwerk was wel duidelijk minder dan vroeger, in het Oogziekenhuis zijn slechts twee patiënten met oogletsel behandeld.
Ook Pendrecht bleef niet vuurwerkvrij maar lagen vroeger hele straten vol met vuurwerkafval, nu bleef het beperkt tot enkele plekken (foto links, dit is inmiddels opgeruimd). Ernstig was een uitgebrande auto aan de Nieuw-Vossemeerweg schuin tegenover de voormalige bushalte van lijn 66 (foto rechts), de om 0.22 uur gemelde brand is zo heftig geweest dat ook de heg van het hoekhuis bij de Burghsluissingel werd beschadigd.
In tegenstelling tot voorgaande jaren is de oliebollenkraam nog niet vertrokken, sterker nog: de kraam was vandaag gewoon open.
Op 21 december j.l heeft de gemeenteraad besloten om 56 gebouwen in de stad aan te wijzen als gemeentelijk monument en daar is ook een object in Pendrecht bij, namelijk de bebouwing van de Zijpe. Dit was het eerste buurtwinkelcentrum van Pendrecht en één van de eerste autovrije winkelstraten van Nederland. De Zijpe werd op 16 september 1955 geopend door wethouder Jan Meertens en bestaat uit twee rijen winkels met bovenwoningen en drie vrijstaande kiosken.
In de begintijd was de Zijpe een levendig winkelcentrum waar je voor je dagelijkse boodschappen terecht kon maar van de levendigheid is niets meer over, tegenwoordig kan je er zelfs overdag een kanon afschieten. Wie anno 2022 over de Zijpe loopt kan zich nauwelijks voorstellen dat hier vroeger o.a. een groentezaak, een sigarenwinkel, een opticien, een drogist en de bekende viswinkel van M. v.d. Haak waren, deze laatste zat op de hoek waar nu Rondo is (geheel links op de linker foto).
Bijzonder was ook de inrichting van de buitenruimte: de bestrating bestond uit diagonale vierkanten met keienranden, verder stonden er bloembakken en drie groepjes van vier berken; bij de middelste kiosk stond een telefooncel. Helaas is de oorspronkelijke bestrating in 2008 opgebroken en vervangen door dezelfde gele klinkers als op Plein 1953. De bomen bieden een rommelige aanblik omdat op meerdere momenten bomen zijn vervangen zodat er verschillende maten berken staan, naar mijn idee was het beter geweest om alle bomen in één keer te vervangen door nieuwe.
Begin 2014 zijn de panden aan de Zijpe opgeknapt, de gevels zijn schoongemaakt en de puien zijn vernieuwd waarbij de historie niet uit het oog is verloren. Zo is bij de bovenwoningen de oorspronkelijke raamindeling hersteld (al zijn het nu draairamen in plaats van tuimelramen) en ook de vierkante panelen op de magazijndeuren zijn gebleven. Op 10 juli 2014 is de gerenoveerde Zijpe feestelijk opgeleverd en daarbij is tevens de herplaatste eerste steen van Pendrecht onthuld.
Pendrecht heeft al meer gemeentelijke monumenten namelijk de paalwoningen in de Stellendamstraat en de Dirkslandstraat (1956, Harry Nefkens) en het dokter Heftinghuis aan de Sommelsdijkstraat (1960, Herman Haan). De Sint Bavokerk (1960, Harry Nefkens) is sinds januari 2019 rijksmonument.
ZONDAG 26 DECEMBER 2021
Nog een kleine week en 2021 is ten einde, een jaar dat net als 2020 grotendeels in het teken stond van de coronacrisis. Veel activiteiten lagen stil en daardoor had ik regelmatig moeite om nieuws voor mijn weblog te vinden. Hieronder een bescheiden terugblik op het afgelopen jaar.
• Januari 2021: buslijn 67 wordt gedegradeerd tot spitslijn, als vervanging komt er een taxibuslijn 567.
• Februari 2021: in de Papendrechtstraat begint het heien voor de nieuw te bouwen eengezinswoningen.
• Maart 2021: de renovatiewoningen in het zuiden van de Tiengemetenbuurt krijgen geveltuintjes.
• April 2021: laatste officiële kerkdienst in de Open Hofkerk, voor het laatst luidde de kerkklok.
• Mei 2021: het voormalige Unicum-terrein wordt als Sportcomplex NV80 een leslocatie van de Kinderfaculteit.
• Juni 2021: de sloop van de galerijwoningen langs de Tiengemetensingel is in volle gang (linker foto).
• Juli 2021: de twee maanden eerder geplaatste Geldmaat aan de Slinge is eindelijk te gebruiken.
• Augustus 2021: op Plein 1953 was een Junior Foodtruck Festival met hapjes en muziek.
• September 2021: de eerste nieuwbouw langs de Tiengemetensingel wordt opgeleverd (rechter foto).
• Oktober 2021: de 40e editie van de Marathon wordt gelopen, normaal is het evenement in april.
• November 2021: in het vroegere postkantoor aan de Slinge opent Uitzendbureau Carrière de deuren.
• December 2021: de gevelsteen uit de afgebroken woningen langs de Tiengemetensingel wordt teruggeplaatst in de nieuwbouw.
Ik wens al mijn webloglezers een goed en vooral gezond en veilig 2022!
ZATERDAG 25 DECEMBER 2021
De verlichting van het kunstwerk Of Mice and Mozart in de Serookskerkestraat is al geruime tijd defect en toen ik er afgelopen week 's avonds langs kwam besloot ik actie te ondernemen. Omdat ik niet wist wie er over gaat probeerde ik het eerst via de buitenruimtemeldingensite van de gemeente. Al na een dag kreeg ik te horen dat deze verlichting niet in beheer is bij de gemeente waarna ik een bericht stuurde naar Woonstad Rotterdam, zij hebben destijds opdracht gegeven om het kunstwerk hier op te hangen. Ook hier kwam al snel een antwoord: we hebben de melding doorgestuurd naar de technische dienst met de vraag of de verlichting inderdaad in beheer is bij Woonstad Rotterdam. Het is nu een kwestie van afwachten.
Het kunstwerk is gemaakt door Mirella de Boer, dochter van toenmalig wijkregisseur Harry de Boer van Woonstad Rotterdam. Aan het transformatorhuisje was een rijtje garages vastgebouwd en na de sloop van deze garages zag de muur er lelijk uit, het paneel was bedoeld om de beschadigingen aan het gezicht te onttrekken. Het kunstwerk is in november 2008 opgehangen, de schijnwerpers zijn pas anderhalf jaar later aangebracht (foto rechts).
Vorig jaar december stond er in het grasveld bij de Meeuwenplaat en op nog vier andere plekken in het gebied Charlois een tijdelijk lichtkunstwerk van kunstenares Cristina Ampatzidou. Een week geleden zag ik in Zuidwijk weer zo'n kunstwerk staan (bij de oliebollenkraam aan de Slinge) maar niet in Pendrecht.
Vanwege de feestdagen zijn de broodbakken op Plein 1953 tijdelijk weggehaald, na de jaarwisseling worden de bruine kliko's teruggezet.
De beide minibiebs in de wijk zijn eveneens tijdelijk gesloten. De kast in de Wemeldingestraat is afgesloten en die in de Middelharnisstraat is weggehaald.
De onlangs teruggeplatste gevelsteen aan de Ooltgensplaatweg zal nog worden gereinigd, zo liet Woonstad Rotterdam mij vorige week weten.
De sloten van de portiekdeuren in de lange flat langs de Kerkwervesingel zijn vervangen, op zich geen groot nieuws maar daarmee zijn wel de kettingdeuropeners verdwenen die deze flat nog had. Ook de verlichting in de beide onderdoorgangen is vernieuwd.
Het huis onder mij (zie bij 8 mei) staat nog steeds leeg wat met het koude weer van nu goed te merken is, ik moet merkbaar harder stoken om het in huis behaaglijk warm te krijgen. De 4-kamermaisonnette staat te koop voor € 285.000.
Het apart inzamelen van kerstbomen gebeurt net als voorgaande jaren en wel vanaf 27 december tot en met 6 januari, leg de boom naast de restafvalcontainer (bij ondergrondse containers niet op de metalen plaat want dan kan de container niet geleegd worden) of op de plek waar je anders de kliko zet. Let op dat er geen versiering meer in de boom zit en zet ze niet buiten rond de jaarwisseling om brandgevaar te voorkomen. De bomen worden apart opgehaald en daarna verwerkt tot houtsnippers en compost.
Om het inleveren van afgedankte kerstbomen te stimuleren was er vorig jaar in zes Rotterdamse gebieden een actie waarbij voor iedere ingeleverde kerstboom 50 cent werd uitbetaald. De proef was een succes en is daarom dit jaar uitgebreid tot de hele stad. Per wijk is er een dagdeel waarop bomen ingeleverd kunnen worden, voor Pendrecht is dat op donderdag 6 januari op Plein 1953 van 12.00 tot 15.00 uur. Men kan meer dan één boom inleveren en de 50 cent per boom wordt contant uitbetaald, ook kinderen kunnen bomen inleveren wat voor hen een extra zakcentje oplevert.
Ondanks dat er ook deze jaarwisseling een vuurwerkverbod geldt worden toch de gebruikelijke maatregelen genomen zoals het afsluiten van afvalcontainers en prullenbakken, afsluiten of tijdelijk weghalen van brievenbussen en het barricaderen van de ingangen van de metrostations. Omdat er vanwege de lockdown geen publieke evenementen zijn is er op oudejaarsavond na ca. 20.00 uur geen openbaar vervoer meer, ook de nachtmetro rijdt niet.
ZONDAG 19 DECEMBER 2021
Sinds vanmorgen 05.00 uur is Nederland weer in lockdown die minimaal tot 14 januari 2022 zal duren. Gisteravond was er een ingelaste persconferentie vanwege de razendsnelle verspreiding van de omikron-variant van het coronavirus met als gevolg dat er extra maatregelen zijn afgekondigd. In het kort komt het er op neer dat bijna alles dicht gaat waaronder niet-essentiële winkels, niet-medische contactberoepen (zoals kappers en schoonheidsspecialisten), bioscopen, theaters, horeca (behalve voor afhalen), musea en concertzalen. Ook het biljarten in de Zuiderkroon stopt tijdelijk maar er komt geen avondklok, dit is op zo'n korte termijn moeilijk te organiseren.
Waar ik in mijn werk als roostermaker zeker de gevolgen van zal ondervinden is dat ook de mbo-scholen, waar het Albeda onder valt, vanaf maandag in principe de deuren moeten sluiten. Er zijn enkele uitzonderingen: praktijklessen, tentamens en examens gaan wel door en ook lessen aan studenten in niveau 1 en 2 mogen fysiek worden gegeven. Ik ben benieuwd wat er aan roosterwijzigingen in mijn mailbox zal staan als ik maandagochtend mijn Albeda-laptop heb opgestart.
ZATERDAG 18 DECEMBER 2021
De gevelsteen aan de Ooltgensplaatweg is terug! De steen herinnert aan de eerste paalslag van het toenmalige Pendrecht 5 op 15 november 1955 en zat ingemetseld in de zijgevel van Tiengemetensingel 2 (foto rechts). Vori jaar, toen de sloop van het blok aanstaande was, heb ik Woonstad Rotterdam gemaild met de vraag wat er mee gaat gebeuren. Al snel kreeg ik een positieve reactie: de steen blijft hoe dan ook behouden en wordt netjes uit de gevel gehaald voordat het blok wordt gesloopt. In mijn mail stelde ik voor om de steen in de gevel van de nieuwbouw op te nemen.
In mei van dit jaar is de gevelsteen verwijderd en Woonstad bevestigde dat de steen veilig was opgeslagen. De nieuwbouw op deze plek vordert snel en vandaag zag ik dat de bakstenen gevels aan de kant van de Tiengemetensingel al gedeeltelijk klaar zijn. Ik liep door naar de zijkant aan de Ooltgensplaatweg en jawel, de steen zit er weer in, vergeleken met vroeger zit de steen meer naar rechts en lager. Een beetje jammer is dat de steen niet is schoongemaakt, wat destijds bij de eerste steen van Pendrecht wel gedaan is. Opvallend is de witte plaat rechts van de steen en kennelijk komt daar ook iets, misschien wel een steen of plaquette die herinnert aan de renovatie en de nieuwbouw. Hoe dan ook, mijn suggestie om de steen terug te laten keren is dus uitgevoerd en daarmee is een stukje Pendrechtse historie behouden gebleven.
De grote verlichte kerstboom aan de Kortgeneflat heeft een geduchte concurrent gekregen, die staat bij één van de woonwerkwoningen op de hoek van de Slinge secundair en de Middelharnisstraat. Het is een driedimensionale boom in drie verschillende kleuren: de basis is rood, de boom zelf is groen en de piek is wit. Net als de boom aan de Kortgeneflat is ook deze boom van een afstand al goed zichtbaar, vooral als het donker is.
In de wijk is al de nodige kerstversiering te zien waarbij sommige bewoners er erg veel werk van hebben gemaakt zoals in de Sliedrechtstraat en de Ellewoutdsdijkstraat (foto's rechts). Ook aan onder andere de Burghsluissingel en de Oldegaarde zijn mooie versieringen te vinden, de ene nog uitbundiger dan de andere.
Uit een betrouwbare bron heb ik vernomen dat het orgel van de Open Hofkerk mogelijk verhuist naar Kapelle in Zeeland. Het Vierdag-orgel dateert uit 1971 en heeft tot aan de laatste officiële kerkdienst in april van dit jaar de gemeentezang begeleid. Het orgel was tevens zeer geschikt als concertinstrument en was geliefd bij vele organisten, kenners noemen het zelfs één van de mooiste kerkorgels in heel Rotterdam. Jarenlang was ik een vaste bezoeker van de Zondagmiddagmuziek waardoor ik de vele mogelijkheden van het orgel ken.
Het instrument heeft 2 klavieren en pedaal, het telt 22 stemmen. Een bijzonderheid zijn de horizontaal geplaatste pijpen van het Trompetregister. Het orgel heeft enkele Pendrechtse kernmerken: het houtsnijwerk rond de frontpijpen roept, met bloesems en vruchten, herinneringen op aan de vele boomgaarden van de voormalige Charloisse Polder waarin Pendrecht is gebouwd. De vier paneeltjes voor het borstwerk dragen uit hout gesneden voorstellingen naar de vier coupletten van Psalm 87 die aan de kerk haar naam gaf. Jacques van Oortmerssen was de eerste organist van de Open Hofkerk, hij werd in 1982 opgevolgd door Jan van Dijk die tot 2017 de vaste organist van de Open Hofkerk zou blijven.
Het is niet de eerste keer dat een Pendrechts kerkorgel overbodig is geworden en een nieuwe bestemming krijgt. Het orgel van de Christus Triomfatorkerk is in 1997 verkocht aan de Rehoboth United Reformed Church in Hamilton, Canada. Omdat er nog een nieuwe kerk gebouwd moest worden kon het orgel pas in 2001 daar worden geplaatst.
Het ombouwen van leegstaande kantoren naar woonruimte is een manier om het woningtekort aan te pakken en dit gebeurt ook in Pendrecht. Zo zijn eerder de etages boven twee supermarkten aan de Slinge verbouwd tot woningen en nu is er ook een plan om de bovenverdieping van de voormalige drukkerij Brinkman aan de Baarlandhof (foto) te transformeren tot vier appartementen. Het al een tijdje leegstaande kruisgebouw aan de Herkingenstraat 8 zal worden verbouwd tot 13 zelfstandige zorg-appartementen op de verdieping met een zorginstelling op de begane grond.
Afgelopen week is voor het eerst dit jaar een In de Kijkerd verschenen, door de coronacrisis liggen veel activiteiten van Vitaal Pendrecht stil en daardoor ook de uitgave van het wijkmagazine. De vorige uitgave van In de Kijkerd verscheen precies een jaar geleden. Ik zit sinds vorig jaar niet meer in de redactie maar het bezorgen doe ik nog wel, al meer dan 20 jaar breng ik In de Kijkerd rond in mijn vertrouwde wijkje dat ligt tussen de Krabbendijkestraat, de Sliedrechtstraat, de Stavenissestraat en de Slinge. Door de variatie is het een leuke en afwisselende wijk om te doen en omdat ik het al zo lang doe ken ik iedere brievenbus. Een enkele keer heb ik de aangrenzende wijk er bij (de Goudkust en omgeving) en dit behoort vanaf nu permanent tot mijn wijk omdat de bezorger het wegens ziekte niet meer kan doen. Mijn nieuwe wijk telt ongeveer 600 woningen maar vanwege de nee-nee stickers is het aantal bezorgde magazines lager, ongeveer 500.
WOENSDAG 15 DECEMBER 2021 (extra bericht)
Gisteren was er weer een persconferentie van het kabinet over de situatie rond het coronavirus en mede door de oprukkende omikron-variant van het virus wordt de avondlockdown en alle overige maatregelen verlengd tot en met vrijdag 14 januari 2022. Een ingrijpend besluit is dat de basisscholen een week voor de kerstvakantie al sluiten en ook de boostercampagne wordt versneld, voor het einde van het jaar hebben alle 60-plussers een uitnodiging gehad om de oppepprik te halen.
ZONDAG 12 DECEMBER 2021
Rotterdammers zijn goed in het verzinnen van bijnamen waarvan sommige zelfs buiten de stad bekend zijn. Pendrecht is op deze regel geen uitzondering, al zijn de namen niet zo ingeburgerd als in de rest van Rotterdam. Sterker nog, de meeste bijnamen worden eigenlijk alleen maar in de wijk zelf gebruikt.
Sommige bijnamen zijn niets anders dan een verkorte aanduiding. Een Pendrechtenaar zal zelden de naam "Plein negentiendrieënvijftig" in de mond nemen, hij of zij praat gewoon over het plein. Het bungalowpark aan de westkant van Pendrecht is bekend onder de naam Goudkust, dit vanwege de dure huizen en de ligging aan de rand van de wijk. De Lijnbaan van Pendrecht was in de beginjaren de bijnaam van de Zijpe. De Lijnbaan, in het centrum van Rotterdam, werd geopend in 1953 en was de eerste autovrije winkelstraat van Nederland. Twee jaar later werd in Pendrecht de Zijpe geopend, een Lijnbaan in miniformaat. Met Goof wordt café Goof Meijer (huidige naam: Goofy) aan de Slinge bedoeld en het kommetje is het ronde keerpleintje aan het einde van de Dreischorstraat (foto links).
Diverse gebouwen in de wijk hebben in de volksmond een andere naam gekregen. De Kortgeneflat is bij veel wijkbewoners bekend als de Shellflat (foto rechts). Toen deze flat in 1958 werd opgeleverd werd deze voor een periode van 30 jaar verhuurd aan de Shell voor het huisvesten van werknemers. Het in 1994 afgebroken Buurthuis Pendrecht aan de Schuddebeursstraat noemde men het buurthuis, zelfs nadat in 1984 de naam was veranderd in Nevenburgt.
Enkele woningcomplexen hebben een bijnaam, meestal vanwege hun uiterlijk. De bejaardenwoningen in de Zierikzeebuurt waren bekend als boerderijwoningen vanwege hun erfjes aan de voorkant en de schuine daken (foto). Op één blok aan de Kerkwervesingel na zijn al deze woningen afgebroken. Het L-blok stond aan de Bruinissestraat en was een tweelaags galerijflat met bejaardenwoningen. Het waren twee haaks op elkaar gelegen vleugels, vandaar de naam. De steelpannetjes waren de woningen aan het begin van de Melissantstraat en de Middelharnisstraat; ook in dit geval hadden ze hun bijnaam te danken aan de vorm van het blok. De paalwoningen of vissenkommen zijn waarschijnlijk de bekendste blokken met een bijnaam, gelegen aan de Stellendamstraat en de Dirkslandstraat.
Tijdens de herstructurering hebben verschillende (toekomstige) bouwlocaties bijnamen gekregen. Na de afbraak van Zwembad Pendrecht kreeg de vrijgekomen plek al snel de naam zwembadlocatie waardoor de herinnering aan een stukje geschiedenis levend bleef. Hetzelfde geldt voor de term vlonderlocatie waar nu de stadsvilla's op Plein 1953 staan. Nadat de toenmalige OWG bekend maakte een nieuw hoofdkantoor te willen bouwen op de hoek Slinge/Ooltgensplaathof werd deze plek al snel bekend als OWG-locatie. Vanwege de fusie ging het plan niet door en de plek is nog heel lang onbebouwd gebleven, nu staat er het nieuwe regiokantoor van Woonstad Rotterdam.
Het podium in de vijver bij Plein 1953 kreeg al snel de bijnaam Meeuwenplaat vanwege het grote aantal meeuwen dat er op neerstreek.
Last but not least noem ik de moeder van Pendrecht, de bijnaam van Lotte Stam-Beese die als stedenbouwkundige de wijk heeft ontworpen.
ZATERDAG 11 DECEMBER 2021
Twee dagen geleden ben ik geïnterviewd door Marjolein die voor het online magazine Vers Beton artikelen schrijft over Rotterdam Zuid waarvoor zij actieve bewoners wil spreken, via mijn weblog was ze met mij in contact gekomen. Het interview werd vanwege de avondlockdown gecombineerd met een rondleiding en het is de eerste keer dat ik bij duisternis met iemand door de wijk ben gelopen, gelukkig was het wel droog. Eén van de plekken waar we langs gelopen zijn is de Geluksmuur waarin de eerste steen van Pendrecht is ingemetseld (linker foto).
We hebben ruim anderhalf uur gewandeld waarbij alle buurten zijn aangedaan, regelmatig stopten we zodat Marjolein aantekeningen kon maken. Op een gegeven moment stonden we bij de eengezinswoningen aan de Abbenbroekweg die bij de renovatie nieuwe gevels hebben gekregen (rechter foto), ik vertelde dat de huizen er gloednieuw uit zien maar dat ze al ruim 60 jaar oud zijn. Die nieuwe gevels zien er bedrieglijk echt uit en ik was altijd in de veronderstelling geweest dat het echte bakstenen waren. Marjolein tikte er tegen en tot mijn verbazing klonk het hol: de gevels blijken van kunststof te zijn!
De binnentuinen achter de renovatieflats in de Wagenbergstraat en de Geertruidenbergstraat zijn beplant, dus ook de tuin achter de flat waar ik ben opgegroeid (linkere foto).
In de Papendrechtstraat zijn al meer paden aangelegd maar het straatbeeld is onherkenbaar veranderd vergeleken met vroeger. Langs de nieuwe huizen aan de Tiengemetensingel staan geen lantaarnpalen, de armaturen zijn bevestigd aan de gevels.
Afgelopen week lag er een nieuwe Pendrecht Post in de brievenbus, dit is het magazine van het project Pendrecht aardgasvrij. Eén van de artikelen gaat over de Sint Bavokerk.
Twee weken geleden meldde ik dat een betonnen balkonhek van de afgebroken galerijwoningen in de Tiengemetenbuurt was hergebruikt in de vorm van een entree-element bij de Melissantstraat. Bij de sloot langs de Ooltgensplaatweg liggen nog zes van deze hekken opgestapeld die waarschijnlijk ook een plekje in de buitenruimte zullen krijgen (rechter foto).
Restaurant Mario is terug van weggeweest. Afgelopen zomer was de pizzeria van mijn naamgenoot een tijdje dicht en in juni heropend onder de naam restaurant Ela. Vandaag liep ik er tijdens mijn wijkrondje langs en tot mijn verbazing stond de naam Mario weer op het etalageraam.
ZONDAG 5 DECEMBER 2021
Op de dag van het Sinterklaasfeest ga ik tien jaar terug in de tijd, hieronder enkele gebeurtenissen in de wijk die ik in december 2011 in mijn weblog heb vermeld.
De renovatie van Slingedael is bijna klaar (foto). De bewoners, die nu tijdelijk in Tussendael wonen, zullen volgende maand terugkeren. Het verpleeghuis is het afgelopen jaar grondig gerenoveerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. Slingedael was ooit een psycho-geriatrisch verpleeghuis maar heeft zich de laatste jaren gespecialiseerd in de opvang van Korsakov-patiënten. In het vernieuwde gebouw speelt kleinschaligheid een grote rol, er komen 14 woongroepen met elk maximaal 9 bewoners. Iedere woongroep heeft een eigen buitenruimte en krijgt ook een eigen voordeur zodat de hoofdingang minder gebruikt zal worden dan vroeger. Nieuw is verder dat iedere bewoner een eigen slaapkamer krijgt, de meerpersoons slaapzalen zijn verleden tijd.
Met ingang van de nieuwe dienstregeling van de RET zijn de buslijnen 63 en 64 opgeheven. Daarmee valt het doek voor de twee ringlijnen die er na acties van bewoners zijn gekomen als vervanging van de in 2004 opgeheven lijn 77. De lijnen 63 en 64 hebben echter nooit het succes van hun voorganger kunnen evenaren en het aantal passagiers bleef ver achter bij de verwachtingen. De bussen waren meer leeg dan vol, dat kwam ook door de karige dienstregeling: de bussen reden op doordeweekse dagen om het halve uur en in het weekeinde slechts één keer per uur.
Voor de negende keer was op Plein 1953 het kerstfeest van Vitaal Pendrecht en de opzet leek veel op vorig jaar (foto). Het speelde zich af op het plein voor de Plus; aan één kant stond een verrijdbaar podium en langs de overige kanten stonden de kerststalletjes in de vorm van houten huisjes. In het midden stonden bankjes en een vuurkorf, wie dat wilde kon met de Kerstman en/of Kerstvrouw op de foto. Er was een draaimolen voor de kinderen en een kerststal met een kudde schapen, twee ezels en een herder.
In de wijk staan zeven kerstbomen waarvan zes Opzoomerbomen. Door de aangescherpte regels bij Opzoomer Mee is het aantal bomen de helft van vorig jaar, de bomen zijn bovendien kleiner en de versiering zit er niet meer bij, vandaar dat de karakteristieke rode Opzoomerhoed ontbreekt en de versiering duidelijk minder uitbundig is dan vorig jaar. De Opzoomerbomen staan op de volgende plaatsen: Herkingenstraat (bij Middelharnisstraat), Kortgenestraat (achter de Kortgeneflat), Middelharnisstraat (tussen Sliedrechtstraat en Abbenbroekweg), Papendrechtstraat (op het plein), Sommelsdijkstraat (op het schoolplein van Over de Slinge) en Zierikzeestraat (ten zuiden van de Serooskerkestraat). De zevende boom staat op het Vlissingenplein (voor de Zuiderkroon).
Het ziet er naar uit dat de renovatie van de flat Ooltgensplaatweg 45-155 binnenkort gaat beginnen want er staan hekken omheen en een groot bord dat de renovatie aankondigt (foto). Deze flat uit 1957, bestaande uit 7 portieken met elk 8 driekamerwoningen, zou oorspronkelijk afgebroken worden maar dat leverde veel weerstand op (op één van de ramen hing enige tijd de tekst Slopen? Bezopen! in grote letters). De protesten hadden uiteindelijk wel resultaat want het sloopplan is omgezet in een renovatieplan. De huizen worden gerenoveerd en per twee samengevoegd tot maisonnettes, op dezelfde manier als in het project Zuiderdiep bij de gelijksoortige flats in de Melissantstraat en de Middelharnisstraat is gebeurd.
De ontmanteling van het leegstaande bejaardencentrum Valckensteyn gaat verder in aanloop naar de sloop die begin volgend jaar zal beginnen. Nog meer puien zijn verwijderd en bij enkele woningen kun je al door het gebouw heen kijken. Op het straatje voor Valckensteyn, aan de kant waar vroeger de keuken was, ligt houtafval en een medewerker van het sloopbedrijf was bezig om dat op te ruimen. Het materiaal wordt zo veel mogelijk hergebruikt en ook bij de sloop zal het afval gescheiden worden afgevoerd.
In de Sint Bavokerk was een kerstconcert met een vol programma (foto), de opkomst was groot want er waren weinig vrije plaatsen meer over. Ter verhoging van de sfeer bleef een deel van de lampen uit en was het vrij donker wat de sfeer alleen maar verhoogde. Vooral de afwisseling maakte het concert zo boeiend: het ene moment was er een gewijde samenzang zoals tijdens een kerkdienst en het andere moment klonk het geluid van een drumstel en een synthesizer als begeleiding van een koor. Ter afsluiting werd gezamenlijk het Stille Nacht gezongen en na afloop van het concert was er chocolademelk en bisschopswijn.
Ook de laatste Zondagmiddagmuziek van dit jaar in de Open Hofkerk was in kerstsfeer, de kerk was goed gevuld en mijn gedachten gingen even terug naar vorig jaar toen het Neva Ensemble hier optrad en de kerk stampvol zat. Uitvoerenden waren het kamerkoor Ad Libitum en organist Bas de Vroome, het 24 leden tellende kamerkoor zong a capella (zonder instrumentale begeleiding) wat goed tot zijn recht kwam. Tijdens het orgelspel van Bas de Vroome keken op een gegeven moment enkele mensen stomverbaasd naar het orgel, het sterretje bovenaan in het orgelfront draaide opeens in het rond! Dat is een effect met de naam Cimbelster, een ster met belletjes er aan: als de organist dit register opent klinkt er een tinkelend geluid.
ZATERDAG 4 DECEMBER 2021
Het is nog niet echt winter maar over drie weken is het al kerst, al is er van kerstsfeer in Pendrecht nog niet zo veel te merken. Op Plein 1953 zijn de luidsprekers weer opgehangen waar overdag muziek uit klinkt en sommige huizen zijn al versierd.
Gisteravond keek ik naar buiten naar de Kortgeneflat (vanuit mijn huis kan ik het bovenste deel van de flat zien) en ik vroeg mij af of de verlichte kerstboom er nog zou komen want vorig jaar zat de boom er al op 21 november. En jawel, vandaag was dat het geval en zoals ieder jaar brandt de verlichting ook overdag. Ieder jaar ziet de boom er wat anders uit, de boom heeft nu dezelfde vorm als vorig jaar maar is wel iets kleiner: de stam begint op de galerij van de vierde verdieping en het topje zit aan de bovenkant van de flat, de boom is dus 7 verdiepingen hoog wat toch ongeveer 20 meter is. Rijdend over de Slinge richting Groene Kruisweg is de boom al van grote afstand te zien, vooral als het donker is.
De avondlockdown is op straat goed merkbaar want als ik 's avonds na achten nog even een wandelingetje maak is het aanzienlijk minder druk buiten, zowel met autoverkeer als met voetgangers. Een paar dagen geleden zag ik bij het oversteken van de Slinge dat er op het hele Pendrechtse deel van de weg nog geen tien auto's reden. Sinds het begin van de avondlockdown kan ik op dinsdagavond niet meer naar de Zuiderkroon, het biljarten is verplaatst naar de dag en dan moet ik (thuis)werken.
Op mijn bericht van afgelopen zondag over de Tiengemetenflat kwam een reactie van een familie die al vanaf het begin in de flat woont. Ook zij konden de eerste paalslag nog goed herinneren en zij vertelden ook dat het door de kinderen gemaakte schilderij nog steeds in de recreatieruimte hangt.
Aan de lantaarnpaal in de bocht van de Slinge waar het verlichte verkeersbord met de blauwe pijl aan zat is een nieuw bord (zonder verlichting) aangebracht. En wat ik al verwachtte is gebeurd: het is zo'n klein bordje net als op de lage paaltjes elders langs de Slinge. Ik vind het geen verbetering want het grote bord met verlichting was veel beter zichtbaar, vooral op afstand. Alleen aan de Kerkwervesingel is nu nog zo'n verlicht bord, misschien verdwijnt dat binnenkort ook wel.
ZONDAG 28 NOVEMBER 2021
Vandaag is het precies 25 jaar geleden dat de eerste paal voor de Tiengemetenflat werd geslagen, dat gebeurde op 28 november 1996 en was tevens de officiële start van de herinrichting van Plein 1953. De eer om de eerste paal te mogen slaan was weggelegd voor Piet Otting, voorzitter van de Bewonersorganisatie Pendrecht, als beloning voor zijn jarenlange en onvermoeibare inzet om ouderenwoningen in Pendrecht gerealiseerd te krijgen. Dat was hard nodig: de wijk was aan het vergrijzen en veel oorspronkelijke bewoners kwamen op een leeftijd dat de trappen in de flats een probleem gingen worden. Geschikte woningen voor ouderen waren er toen nog nauwelijks zodat velen noodgedwongen de wijk verlieten, het realiseren van ouderenhuisvesting was daarom het eerste speerpunt van de toen nog actieve bewonersorganisatie.
Ik was er ook bij en ik kan het nog vrij goed herinneren, het was erg druk want honderden mensen waren naar de Middelharnisstraat gekomen om het bijzondere moment mee te maken. Het heien ging toen nog gepaard met veel lawaai en je voelde de grond duidelijk trillen. Wat mij vooral is bijgebleven was de juichkreet van Piet toen hij na het heien van de paal uit de heimachine stapte. In de Open Hofkerk kreeg iedereen een hapje en een drankje aangeboden, bovendien was daar een kleine tentoonstelling ingericht over de vernieuwingen in de wijk die een jaar eerder waren begonnen. Kinderen uit de wijk onthulden een zelfgemaakte schildering die uiteindelijk een plaatsje zou krijgen in de gemeenschappelijke ruimte op de begane grond.
Het zal niemand verbazen dat de belangstelling voor een huis in de nieuwe flat enorm was, de dag na de eerste paal werd het OWG-kantoor "bestormd" door belangstellenden die zich wilden laten inschrijven. Al na een paar uur was de eerste voorraad informatiemappen uitgeput en om een lang verhaal kort te houden: het aantal inschrijvingen was meer dan 400 (!) terwijl er slechts 71 woningen te vergeven waren...
De bouw van de flat duurde meer dan een jaar, op 1 april 1998 is de 17 verdiepingen tellende Tiengemetenflat opgeleverd en was de wijk 71 ruime driekamerappartementen rijker, aan de achterkant is een bedrijfsruimte waarin sinds 2013 de Dierenkliniek Pendrecht zit. Dit jaar zijn de woningen in de Tiengemetenflat aangesloten op het warmtenet.
ZATERDAG 27 NOVEMBER 2021
Bij de inrit naar de parkeerplaats achter de nieuwe woningen aan de Tiengemetensingel is een soort van entree-element geplaatst, bestaande uit een betonnen balkonhek dat afkomstig is van de afgebroken galerijwoningen (linker foto).
In de Papendrechtstraat is al een begin gemaakt met het ophogen en de herinrichting van de buitenruimte. De huisnummers van de nieuwe woningen (rechter foto) zijn van hetzelfde model als op de gerenoveerde huizen en hebben ingebouwde verlichting.
Een aardig weetje over huisnummers: in Berlijn moeten de huisnummers bij duisternis altijd verlicht zijn zodat de hulpdiensten in noodgevallen een adres snel kunnen vinden, een reden hiervoor is de afwijkende manier van nummeren in de oudere wijken.
Op enkele plaatsen in de wijk zijn dode bomen gekapt, onder andere in de Stellendamhof (bij de knik in het voetpad) en op de hoek van de Sint-Annalandstraat en de Tholenstraat.
De voormalige winkel van Astrid's Home Decor is bij de ernaast gelegen behangzaak getrokken en is nu ingericht, alleen aan de twee deuren is nog te zien dat het ooit een aparte winkel was.
's Middags liep er op Plein 1953 een Pietenband en strooipietjes met wat lekkers, door het druilerige weer was er niet veel publiek.
Gisteren was er weer een persconferentie van het kabinet over de situatie rond het coronavirus, dit was een week eerder dan gepland omdat de verwachte daling van het aantal besmettingen is uitgebleven en de zorg overbelast dreigt te raken. Een deel van de nieuwe maatregelen kan worden samengevat als een avondlockdown die morgen in gaat, de nu afgekondigde aanscherpingen gelden in ieder geval de komende drie weken.
Dit zijn de belangrijkste veranderingen: van 17.00 uur tot 05.00 uur is bijna alles gesloten, hieronder vallen niet-essentiële winkels (essentiële winkels zoals supermarkten mogen tot 20.00 uur open blijven), restaurants, cafés, bioscopen, theaters, maar ook casino's, kappers, pretparken, sportclubs en musea. Er moet ook anderhalve meter afstand worden gehouden in publieke binnenruimtes waarvoor een coronatoegangsbewijs nodig is, dit betekent dat er minder mensen tegelijk binnen mogen zijn. De scholen blijven open maar kinderen vanaf groep 6 moeten buiten de klas een mondkapje dragen.
ZONDAG 21 NOVEMBER 2021
Volgens een bericht op Facebook leeft de vroegere Pendrechtse wijkagent Jan Pruim nog steeds en is nu 99 jaar. In november 2017 stond er een interview in de Havenloods met een 95-jarige bewoner van de Wielewaal die het zeer aan het hart gaat dat de wijk waar hij toen al bijna 70 (!) jaar woonde tegen de vlakte gaat. De kop van het artikel ("Ballenjatter" verknocht aan Wielewaal) wekte destijds mijn interesse en toen ik las dat hij Jan Pruim heet en ruim 30 jaar wijkagent is geweest was er geen twijfel mogelijk: dit is Pruimpie de ballenjatter!
Ik weet zeker dat er nu bij heel veel (oud-) Pendrechtenaren herinneringen aan vroeger opkomen. Het voetballen op de gemeenschappelijke grasvelden was streng verboden maar het gebeurde natuurlijk toch. Als je de pech had dat Pruimpie langskwam en de voetballende jeugd zag dan werd zonder pardon de bal in beslag genomen, zo is zijn bijnaam ontstaan. In 1951 werd Jan Pruim aangenomen als wijkagent voor de Wielewaal en omgeving, hij is dat ruim 30 jaar lang gebleven. Hoewel de naam Pendrecht in het artikel niet wordt genoemd is er geen twijfel mogelijk dat dit de wijkagent was die heel wat voetballen in beslag heeft genomen. Oud-Pendrechtenaren die op mijn website reageren noemen regelmatig de naam Pruimpie in hun herinneringen aan vroeger, theoretisch zou je hem dus nog steeds in Pendrecht tegen kunnen komen (maar niet meer als wijkagent)!
ZATERDAG 20 NOVEMBER 2021
De nieuwbouwwoningen in en om de Papendrechtstraat zijn zo goed als klaar en het lange blok langs de Tiengemetensingel is al opgeleverd. Je kunt er nu langs lopen (linker foto) en in enkele huizen waren de toekomstige bewoners al aan het werk, aan de achterkant zijn genummerde parkeerplaatsen aangelegd met parkeerbeugels. Het blok heeft de huisnummers 44-70 en het korte blok verderop is genummerd 72-84, de "oude" Tiengemetensingel had als hoogste huisnummer 48 (waar dokter Borghouts woonde). Het aantal woningen langs de Tiengemetensingel is echter nauwelijks anders vergeleken met vroeger, de galerijwoningen hadden immers A- en B-nummers.
Ook in de Middelharnisstraat zijn op de nieuwbouw de huisnummers aangebracht, de twee blokken tegenover de Open Hofkerk krijgen de nummers 140-148 en 150-158 (het galerijblok dat hier tot 2020 stond was genummerd 140A-154B).
In en om de Halsterenstraat begint het lange blok langs de Tiengemetensingel vorm te krijgen: de begane grond is nu in ruwbouw klaar (rechter foto), dit blok krijgt de huisnummers 2-28. De afgebroken galerijwoningen op deze plek hadden de nummer 2A-16B, ik ben benieuwd of de gevelsteen op dezelfde plek terugkomt in de nieuwbouw (in de zijgevel aan de kant van de Ooltgensplaatweg).
Het verkeersbord met de blauwe pijl in de bocht van de Slinge bij het begin van de middenberm is weg. Op zich geen wereldnieuws maar het was wel een bijzonder bord want er zat verlichting in, waarschijnlijk dateerde het bord nog uit de begintijd van Pendrecht. In december 2014 ontdekte ik bij toeval dat er een lamp in moest zitten en de reden daarvan is goed te begrijpen: het bord staat in een bocht dus is het van belang dat het al van een afstand goed zichtbaar is. Toen ik diezelfde avond ging kijken zag ik dat het verkeersbord niet verlicht was en na een melding is de kapotte lamp al na een paar dagen vervangen.
Eind vorig jaar zag ik dat de lamp het plotseling niet meer deed maar dit keer waren er meerdere meldingen nodig voordat het euvel was verholpen, pas 5 maanden later was het bord weer verlicht. Ik kreeg toen van de gemeente wel het bericht dat het bord binnenkort zal worden vervangen door een nieuwe zonder verlichting, de reden stond er niet bij. Het verlichte bord is nu dus weg maar er zit nog geen nieuw bord, hopelijk wordt het niet zo'n klein bordje zoals op de andere vluchtheuvels langs de Slinge. In Pendrecht staat nu nog maar één zo'n verlicht verkeersbord en wel aan de Kerkwervesingel, op de vluchtheuvel bij de Oldegaarde.
ZONDAG 14 NOVEMBER 2021
Bijna iedereen kent het mozaïek naast de ingang van de Sint Bavokerk waarop de heilige Sint Bavo is afgebeeld maar minder bekend is dat niet ver daar vandaan een soortgelijk kunstwerk is geweest.
Basisschool De Hoeksteen aan de Kerkwervesingel is gevestigd in het gebouw waar oorspronkelijk de rooms-katholieke Onze Lieve Vrouw van Lourdesschool zat. Bij de ingang is een overdekt bordes en daar was op de muur een mozaïek met een religieus motief aangebracht. Het is vrij zeker dat het is gemaakt door Bob Zijlmans (1918-1992), van hem is ook het mozaïek naast de ingang van de Sint Bavokerk.
Zelf heb ik het kunstwerk nooit gezien, in 2006 zaten er op de plaats van het mozaïek lichtblauwe platen. Duidelijk is te zien dat de platen later zijn aangebracht en het leek mij niet onwaarschijnlijk dat het mozaïek er nog achter zit. Een mailtje naar de directie van De Hoeksteen leverde als antwoord dat het mozaïek er inderdaad nog is maar dat het ernstig beschadigd is. In de voorjaarsvakantie van 2008 is het bordes bij de school getrokken waarbij de muur met het mozaïek is weggebroken, daarmee is het kunstwerk voorgoed verdwenen.
ZATERDAG 13 NOVEMBER 2021
Op de website van de overheid staat sinds kort de Kennisgeving ontwerp-omgevingsvergunning "Valckensteyn" met daarbij in totaal 55 documenten. Daarbij zijn ook tekeningen van de gevels en de plattegronden zodat men een goed beeld kan krijgen hoe het gebouw er uit gaat zien. Verrassend is dat het nieuwe Valckensteyn enkele kenmerken heeft die het afgebroken bejaardentehuis met dezelfde naam ook had: twee vleugels van verschillende hoogte die verspringend in elkaar zijn geschoven, balkons over de volle lengte van de gevel en de naam in grote letters aan de buitenkant. Het transformatorhuisje, het enige overblijfsel van het oude Valckensteyn, krijgt een nieuwe gevelbekleding zodat het past bij de nieuwbouw.
Opmerkelijk is verder dat het nieuwe Valckensteyn wordt gebouwd op de nog aanwezige fundamenten van het gesloopte bejaardentehuis. De kern en begane grond worden in beton gerealiseerd maar verder wordt de flat voor het grootste deel gebouwd in hout, Valckensteyn wordt daarmee de grootste flat die ooit op deze wijze zal worden gebouwd. De woningen krijgen ruime met hout beklede balkons over de volle breedte en kamerhoge ramen zodat men optimaal kan genieten van het weidse uitzicht op de omgeving. Ik volg de ontwikkelingen met interesse want eerder had ik al eens geschreven dat ik overweeg om naar Valckensteyn te verhuizen.
De vierkamerwoningen komen aan de beide kopse kanten van de flat, de rest zijn driekamerwoningen. De woningen hebben een rechthoekige plattegrond, alleen het huis bij de liften heeft een L-vorm. Net als in het oude Valckensteyn is de ingang in het midden, via een ruime entreehal komt men bij de trappen en de liften. De galerij is vanaf de Burghsluissingel gezien aan de achterkant wat inhoudt dat de woonkamers met balkon aan de kant van de Burghsluissingel liggen.
Gisteren was er weer een persconferentie van het kabinet over de situatie rond het coronavirus en door de schrikbarend oplopende besmettingscijfers van de laatste dagen zijn er ingrijpende maatregelen afgekondigd die vandaag vanaf 18.00 uur in gaan en in ieder geval gelden tot zaterdag 4 december. Doel van de maatregelen is het terugdringen van het aantal contacten, vooral 's avonds.
Dit zijn de belangrijkste veranderingen: essentiële winkels (zoals supermarkten en drogisterijen) gaan om 20.00 uur dicht, niet-essentiële winkels en dienstverlening sluiten de deuren om 18.00 uur, horeca sluit om 20.00 uur en een vaste zitplaats is verplicht, evenementen en recreatie (op enkele uitzonderingen na) sluiten om 18.00 uur, geen publiek bij sportwedstrijden en thuiswerken wordt weer de norm tenzij het echt niet anders kan. De eerder afgekondigde maatregelen blijven onverminderd van kracht waaronder het anderhalve meter afstand houden en de mondkapjesplicht in o.a. publieke binnenruimtes en het openbaar vervoer.
ZONDAG 7 NOVEMBER 2021
Mede door de coronacrisis gebeurt er de laatste tijd niet veel meer in Pendrecht, regelmatig komt het voor dat ik op zaterdag amper nieuws te melden heb. Hoe anders was dat 10 jaar geleden toen ik nog dagelijks (!) mijn weblog bijwerkte, hieronder wat willekeurige nieuwtjes uit november 2011 met soms in cursief een aanvulling of toelichting.
Op en bij Plein 1953 staan vijf wegwijzers met daarop de namen van winkels, de palen en de borden zijn roodbruin van kleur (linker foto). Naast winkels zijn er ook verwijzingen naar o.a. de parkeergarage, het Kinder Service Hotel en het Dierengezondheidscentrum. Van de vijf wegwijzers staat er nog maar één.
De renovatie van Slingedael vordert goed, de buitenkant is bijna klaar en de schoongemaakte witte muren zijn werkelijk een lust voor het oog, door het gebruik van verschillende materialen biedt de gevel een heel afwisselend beeld. Slingedael is in maart 2012 officieel heropend.
Op de hoek van de Slinge en de Ooltgensplaathof worden de palen geslagen voor het nieuwe regiokantoor van Woonstad Rotterdam, het wordt een energiezuinig pand met een opvallende architectuur. Het kantoor is in december 2012 in gebruik genomen.
De ingang van de KWS-flat wordt verbouwd en daarmee verdwijnt de laatste draaideur in Pendrecht (rechter foto), er komen automatische schuifdeuren voor terug. De entree wordt afgesloten zodat onbevoegden niet meer naar binnen kunnen.
De wijzers van de klokken van de Sint Bavokerk worden verstevigd en daarvoor moeten ze er af gehaald worden, deze ingreep was nodig omdat bij harde wind de wijzers heen en weer zwiepten. De wijzerloze uurwerken waren een vreemd gezicht (linker foto), na drie dagen zijn de wijzers teruggeplaatst.
De sloopkraan voor Valckensteyn moet nog steeds komen maar de ontmanteling van het gebouw is al in volle gang, op de hogere verdiepingen zijn de puien er uitgehaald en vooral van een afstand is dat goed te zien. De daadwerkelijke sloop begon pas drie maanden later.
In de deelgemeente Charlois was de intocht van Sinterklaas waarbij de Goedheiligman ook Pendrecht aandeed. De Sint zat samen met enkele Zwarte Pieten op een wagentje dat werd voortgetrokken door een klein paard, daarachter liep een schare Pieten met elk een zak pepernoten.
De nieuwbouw in de Sliedrechtstraat tussen de Wagenbergstraat en de Dinteloordstraat nadert aan de buitenkant zijn voltooiing. Interessant is het blok tegenover de Open Hofkerk, dit worden namelijk geen huizen maar een kinderdagverblijf (rechter foto).
Aan de eindpunten van de kindvriendelijke routes door de wijk worden de eindelementen geplaatst, dit zijn gekleurde draadfiguren die een dier uitbeelden. Het eerste eindelement, in de vorm van een krokodil, is geplaatst langs de Tiengemetensingel (linker foto).
Het naambord op de leegstaande winkel van Hans Textiel aan de Krabbendijkestraat wordt weggehaald, daarmee verdwijnt de laatste herinnering van het Pendrechtse filiaal van deze winkelketen die in de jaren zestig is ontstaan uit de textielwinkel van de vader van Hans van Heelsbergen.
In de hal van de hoge flat van de Zuiderkroon heeft kunstenares Nina Valkhoff een wandschildering gemaakt met 12 bekende Rotterdamse iconen waaronder de Erasmusbrug, het Witte Huis, de Euromast en het SS Rotterdam. Zie de pagina Kunstwerken.
Op één van de dagen was Pendrecht gehuld in een dichte mist en dat zou de rest van de dag zo blijven, de zon heeft in november te weinig kracht om de mist te verdrijven. Het levert wel weer de nodige mooie plaatjes op, bijvoorbeeld op Plein 1953 (rechter foto).
ZATERDAG 6 NOVEMBER 2021
In en om de Halsterenstraat gaan de huizenbouwers voortvarend te werk, van alle te bouwen woningen is de fundering al klaar zodat al goed te zien is waar de nieuwbouw komt (foto links, duidelijk zichtbaar zijn de warmteleidingen). Vanaf de Ooltgensplaatweg kan je de straat niet meer inrijden, de enige toegang voor auto's is een tijdelijke straat vanaf de Sliedrechtstraat. De straat langs het speelplein (de gele klok staat er nog steeds) is opgebroken en voor de bewoners van de gerenoveerde eengezinswoningen is het eigenlijk niet mogelijk om zonder modderschoenen thuis te komen. Opmerkelijk is dat er ongeveer op de plek waar Sjannie's huis was enkele betonnen balkonafscheidingen liggen die afkomstig zijn van de gesloopte galerijwoningen.
In en om de Papendrechtstraat is de nieuwbouw zo goed als klaar, althans de buitenkant. De Tiengemetensingel heeft hierdoor een heel ander aanzien gekregen (foto rechts), aan de zuidkant zijn de bomen langs het water gerooid.
De gemeente Rotterdam is al geruime tijd bezig met het project Pendrecht Aardgasvrij en wil dit nu tussentijds evalueren. Hiervoor komt men graag in contact met bewoners die het overstapaanbod hebben gekregen en die bereid zijn om in een gesprek hun ervaringen te delen. Alle reacties zijn welkom, het maakt dus niet uit of men voor of tegen, negatief of positief is. Met de bijdragen van bewoners wil de gemeente leren voor een vervolg en voor andere gebiedsgerichte projecten.
Op vrijdag 12 en 19 november van 13.00 uur tot 17.00 uur zijn de onderzoekers aanwezig voor een gesprek in de Huiskamer op Plein 1953 (foto links). Om een beeld te krijgen van het aantal bezoekers wordt het op prijs gesteld om vooraf even te laten weten dat men wil komen en op welke dag, dat kan via een e-mail aan aardgasvrij.pendrecht@rotterdam.nl. Let op: de Huiskamer is een publieke binnenruimte zodat ook daar sinds vandaag de mondkapjesplicht geldt.
Uitzendbureau Carrière aan de Slinge is open (foto rechts), van binnen zijn de muren rood en blauw geverfd en op de achterwand zit een grote foto van de Koningshavenbrug (de voormalige spoorhefbrug naast de Koninginnebrug). Het uitzendbureau zit op de locatie waar van 1960 tot 2009 het Pendrechtse postkantoor was gevestigd.
WOENSDAG 3 NOVEMBER 2021 (extra bericht)
Gisteren was er weer een persconferentie van het kabinet over de situatie rond het coronavirus en omdat de besmettingen de laatste tijd weer in hoog tempo oplopen waren nieuwe maatregelen onvermijdelijk. Zo is het anderhalve meter afstand houden weer terug, niet als gebod maar als dringend advies.
Per zaterdag 6 november wordt het aantal locaties uitgebreid waar je een coronatoegangsbewijs (een QR-code op je smartphone of op papier) moet laten zien, dit geldt dan ook bij een bezoek aan onder andere sportscholen, zwembaden en doorstroomlocaties zoals dierentuinen, pretparken en musea. Verder geldt nog altijd het dringende advies om de helft van de tijd thuis te werken en zo veel mogelijk buiten de spits te reizen.
De meest zichtbare verandering is dat per zaterdag 6 november het gebruik van mondkapjes wordt uitgebreid, beter gezegd: eerdere versoepelingen worden teruggedraaid. Mondkapjes worden weer verplicht in publieke binnenruimtes zoals winkels, stations, bibliotheken en gemeentehuizen, ook op tram- en bushaltes en bij contactberoepen zoals de kapper komt de mondkapjesplicht terug. In het voortgezet onderwijs gaat de mondkapjesplicht weer gelden in de verkeersruimte en dat zal ik ook merken: zodra ik mijn werkplek verlaat (al is het alleen maar om koffie te halen) moet ik mijn mondkapje weer op zetten.
ZONDAG 31 OKTOBER 2021
Aan de Oldegaarde staat de HAL-flat, dit is één van de vier oorspronkelijke hoogbouwflats in Pendrecht. Het gebouw is ontworpen door ir. W. Wissing, de flat telt 9 verdiepingen en omvat 81 woningen. De eerste paal is geslagen op 16 juli 1957 en op 28 februari 1959 wordt de flat overgedragen aan "Stichting Pensioenfonds 1937" van de HAL.
Op de grasstrook voor de flat staat het opvallende kunstwerk van Rik Blom (1957). Het bestaat uit rode ijzeren balken en is ongeveer 7.50 meter hoog. De horizontale en verticale balken symboliseren het rechthoekige stratenpatroon van Pendrecht. Het geheel staat op een betonnen plateau. Officieel heeft het geen naam maar de maker omschrijft het als een breekbaar beeld van brute balken. Om het beeld niet "doods" te laten lijken heeft de kunstenaar één van de balken onder een hoek van 89 graden gezet.
Het kunstwerk is een geschenk van OWG aan Pendrecht ter gelegenheid van haar 40-jarig bestaan, het is onthuld op 27 juni 1990 door de heer De Boer namens het Ministerie van WVC. Op het betonnen plateau zit een metalen bordje met daarop de volgende tekst: Aangeboden ter gelegenheid van 40 jaar Woningbouwvereniging ONZE WOONGEMEENSCHAP - Datum: 27-06-1990 - kunstenaar: Rik Blom.
Naast de ingang van de flat is een mozaïek aangebracht dat naar de Holland Amerika Lijn verwijst. Het mozaïek toont van links naar rechts de skyline van New York, een schip van de HAL en het HAL-hoofdkantoor op de Wilhelminakade (nu hotel New York).
In de loop der jaren raakte het kunstwerk in verval: tegeltjes lieten los en werden deels op verkeerde plaatsen terug geplakt, wie het mozaïek van dichtbij bekeek kon dat duidelijk zien. In 2015 heeft de VvE van de flat geld vrijgemaakt om het karakteristieke kunstwerk in oude luister te herstellen, dat is gedaan door Ruud en Monica van smederij en mozaïekhuis In Vuur en Vlam. Op 11 mei is het mozaïek weggehakt en was de muur tijdelijk kaal (foto rechts) en op 30 juni is het opnieuw gemaakte mozaïek weer op zijn plaats aangebracht, daarbij is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van de oorspronkelijke tegeltjes.
ZATERDAG 30 OKTOBER 2021
Niet vergeten: komende nacht eindigt de zomertijd en gaat de klok een uur terug, om precies te zijn om 03.00 uur. De bekendste klokken in de wijk zijn die van de Sint Bavokerk, gelukkig hoeft de koster niet in het holst van de nacht de toren te beklimmen want de vier uurwerken zetten zichzelf op tijd. Hetzelfde geldt voor de gele klok in de Halsterenstraat en ook de digitale tijdsaanduiding op de vertrekpanelen bij de bushaltes springt automatisch op de wintertijd. Als gevolg van de wintertijd zal het 's avonds een uur eerder donker zijn en 's morgens een uur eerder licht.
ZONDAG 24 OKTOBER 2021
Vandaag is voor de 40e keer de Marathon gelopen en omdat de route drie keer langs Pendrecht ging heb ik de lopers ook drie keer zien passeren. Ondanks de kou was het best druk langs het parcours, gelukkig scheen de zon waardoor de herfstkleuren nog beter tot hun recht kwamen.
Ruim op tijd ben ik aan de Pendrechtse kant van de kruising van de Zuiderparkweg met het Havenspoorpad, om geen last van de zon te hebben was ik een stukje richting Smitshoekseweg gelopen zodat ik de kopgroep kon zien aankomen (foto links). Om 10.39 uur sloeg de kopgroep rechtsaf de Zuiderparkweg op, ze lopen daarna tot de Slinge en maken dan een rondje door Zuidwijk.
Ik loop langs de Zuiderparkweg en vooral bij de kruising met de Slinge is het erg druk met toeschouwers. Voor de tweede keer zie ik de kopgroep naderen en sloegen de voorste renners opnieuw rechtsaf de Zuiderparkweg op, ze lopen daarna tot de Oldegaarde en maken dan een rondje om het Zuiderpark.
Ik vervolg mijn wandeling langs de Zuiderparkweg en ik kom bij de kruising met de Oldegaarde, om 10.58 uur passeert de kopgroep en slaat rechtsaf de Oldegaarde op. Langs de Oldegaarde is het erg druk en tegenover de Battenoordhof is het 20 kilometer punt, bij de kruising met de Kerkwervesingel speelt de Caribbean band van Excelsior (foto rechts). De marathon is gewonnen door de Belg Bashir Abdi met een tijd van 2.03.36 wat een nieuw record is.
ZATERDAG 23 OKTOBER 2021
Er wordt hard gewerkt aan de fundamenten van de nieuwbouw in en om de Halsterenstraat, van het lange blok langs de Tiengemetensingel is de fundering al klaar (linker foto). Een stukje verderop, voorbij de Melissantstraat, zijn de nieuwe huizen aan de buitenkant klaar: de tijdelijke voordeuren zijn vervangen door de definitieve deuren.
In navolging van de Serooskerkestraat zijn ook in de Bruinissestraat en de Zierikzeestraat met behulp van belijning extra parkeerplaatsen gemaakt. In deze twee straten is het afwisselend aan de ene en de andere kant gedaan zodat de rijweg een kronkel maakt.
Bij meerdere binnentuinen staan borden met verboden toegang, al dan niet aangevuld met een bord dat het verboden is om honden uit te laten. Op enkele plaatsen in Pendrecht Noord zijn er borden bijgekomen, onder andere bij het pad naar de hoofdingang van de flat Dreischorstraat 36-64 (rechter foto).
Op de hoek van de Dreischorstraat en de Serooskerkestraat bevindt zich al enkele weken een nieuw model restafvalcontainer, eerder had ik zo'n exemplaar al in Zuidwijk gezien. De vorm is anders en wat als eerste opvalt is het kleine zonnepaneel aan de bovenkant. Je opent de klep door het hendel naar voren te trekken en je zet de zak er daarna rechtop in, dat laatste is een verschil met de bestaande containers waar je de zak juist plat moet leggen. De klep gaat gedempt dicht om geluidsoverlast te voorkomen.
Opmerkelijk zijn de rondom aangebrachte lampjes aan de onderkant die om de paar seconden even oplichten: bij groen licht is de container te gebruiken en bij rood licht is hij vol. Je kunt dus al van een afstand zien dat de container vol is zodat je meteen naar een andere container kunt lopen.
De lampjes worden aangestuurd door een vulgraadsensor die elk uur meet hoe vol de container is, de sensor geeft een signaal af als de container vol dreigt te raken maar ook als er een verstopping is. De voordelen zijn een efficiëntere inzet van de ophaalwagens (bespaart kosten en is goed voor het milieu), een container wordt pas geleegd als het nodig is (= als hij bijna vol is) en de kans dat een bewoner een volle of geblokkeerde container aantreft (met alle gevolgen van dien) is minimaal geworden. Wie weet komt er ooit een tijd dat een lantaarnpaal zichzelf meldt als de lamp het niet meer doet, dat zou mij veel werk besparen!
ZONDAG 17 OKTOBER 2021
Over een week, op zondag 24 oktober, is de Marathon en de maand is ongewoon want normaal is het evenement altijd in april. Vanwege de coronacrisis is de marathon in 2020 niet doorgegaan en dit jaar is besloten om de marathon later in het jaar te houden.
Net als de laatste jaren zal de 42,195 kilometer lange route alleen nog maar langs Pendrecht gaan en niet meer er doorheen. De lopers komen vanuit oostelijke richting over het Havenspoorpad, slaan bij de Zuiderparkweg rechtsaf en lopen (na een heen en weer parcours over het Zuidwijkse deel van de Slinge) het rondje om het Zuiderpark. Vanaf de Zuiderparkweg loopt men via de Oldegaarde langs de noordkant van de wijk waarna de lopers bij de Groene Kruisweg rechtsaf slaan richting Dorpsweg (foto van de marathon in 2019: de kopgroep slaat vanaf de Zuiderparkweg rechtsaf de Oldegaarde op).
De verwachte doorlooptijd van de kopgroep over de Zuiderparkweg langs de wijk is vanaf 10.40 uur en ruim een kwartier later komen de eerste lopers over het Pendrechtse deel van de Oldegaarde. Het 20 kilometer punt is op de Oldegaarde tegenover de Battenoordhof.
Onlangs heeft de gemeenteraad besloten om niet langer deel te nemen aan het Warmtebedrijf Rotterdam. Het in 2006 opgerichte Warmtebedrijf was een ambitieus project waarmee restwarmte uit de Rotterdamse haven gebruikt kon worden om huizen en kantoren te verwarmen. Al vanaf het begin kampt het project met problemen, tegenslagen en vertraging: partijen die meededen kwamen beloften niet na of haakten af en het bedrijf is nooit winstgevend geweest terwijl de gemeente er miljoenen euro's in investeerde.
Het voortbestaan van het Warmtebedrijf Rotterdam is nu onzeker maar de warmtelevering gaat hoe dan ook door omdat dit wettelijk geregeld is, voor de huidige afnemers verandert er dus niets. De restwarmte van de industrie in de haven zal niet stoppen en het leidingennet blijft liggen (foto: markeringspaaltjes langs de Nieuw-Vossemeerweg), ook als het Warmtebedrijf failliet zou gaan. De energietransitie gaat eveneens door en daarmee ook het verder aardgasvrij maken van Pendrecht, al zal dit misschien vertraging oplopen. Ook het eerder gedane financiële aanbod voor huiseigenaren om over te stappen blijft hetzelfde.
ZATERDAG 16 OKTOBER 2021
De nieuwbouw in de Middelharnisstraat tegenover de Open Hofkerk is aan de buitenkant zo goed als klaar (linker foto), op de plek van de vorig jaar afgebroken galerijwoningen (rechter foto) staan nu twee korte blokjes eengezinswoningen.
Tientallen jaren stond er aan het einde van de Nieuw-Vossemeerweg bij een schutting van een eengezinswoning aan de Stavenissestraat een afgedankt lavet dat als bloembak diende. Kennelijk is het huis verkocht, er staat een gloednieuwe schutting en het lavet is weg.
Bij het speelplein aan het begin van de Abbenbroekweg staat tijdelijk een mobiele camera van de politie. Hier vlakbij, op de hoek met de Ooltgensplaatweg, is de in augustus aangereden lantaarnpaal nog steeds niet vervangen.
De Puccinibak, de opvolger van de Rotterdambak, wordt steeds meer zichtbaar in het straatbeeld. Het eerste exemplaar in Pendrecht van dit nieuwe type prullenbak verscheen eerder aan de Slinge bij de Stellendamstraat, nu staan er ook twee bij metrostation Slinge.
ZONDAG 10 OKTOBER 2021
Vandaag is het precies 25 jaar geleden dat de gerenoveerde en uitgebreide Zuiderparkflat werd opgeleverd. De door Ernest Groosman ontworpen flat dateert uit 1960 en is één van de vier oorspronkelijke hoogbouwflats van de wijk, de Zuiderparkflat staat aan de Ooltgensplaathof naast metrostation Slinge. De flat was oorspronkelijk in beheer bij de Maatschappij voor Volkswoningen maar als gevolg van de herverkaveling ging het toenmalige Pendrecht 3 (nu het zuidelijke deel van de Herkingenbuurt) op 1 juli 1987 over naar OWG, een voorganger van Woonstad Rotterdam.
Omdat de Zuiderparkflat is voorzien van liften waren de woningen in trek bij 55-plussers maar een nadeel was dat de liften tussen de verdiepingen in stopten zodat je altijd nog een trap op of af moest (net zoals in de Karel de Stouteflat). In 1995/1996 is de flat gerenoveerd en aan de zuidkant met 10 woningen uitgebreid, tevens zijn er nieuwe liften gekomen die op gelijke hoogte met de verdiepingen stoppen zodat alle woningen zonder traplopen te bereiken zijn. Als afsluiting van de renovatie is in de nieuwe entreehal een kleurrijk mozaïek van hele en gebroken tegels aangebracht. Dit kunstwerk is ontworpen door mevrouw J. van Schagen en is op 10 oktober 1996 onthuld door de 99-jarige mevrouw T. Husselman (toen de oudste bewoonster van de flat en in 2004 overleden, 107 jaar oud).
ZATERDAG 9 OKTOBER 2021
Het heien in de Halsterenstraat is klaar, alle palen zitten in de grond en de heimachine is weg.
Volgens de planning zou aan het einde van dit jaar de bouw van het appartementencomplex Valckensteyn beginnen maar op de locatie aan de Burghsluissingel is nog niets te zien van werkzaamheden. De komende tijd zal ik er wat vaker langs lopen.
De Nieuw-Vossemeerweg is nog steeds afgesloten tussen de Krabbendijkestraat en de Kruiningenstraat.
In het westelijke deel van de Serooskerkestraat zijn extra parkeerplaatsen gecreëerd, dit is gedaan door aan de zuidkant witte lijnen op het wegdek te schilderen.
Afgelopen dinsdag is tijdens het biljarten het record van Wim van der Pot uit 2013 verbroken, hij maakte toen in één buurt 17 punten (in biljarttermen: caramboles) en dat is overtroffen door Karel die er 19 maakte. Omdat ik de punten bijhoud had ik de eer om het aantal te mogen noteren.
ZONDAG 3 OKTOBER 2021
Tegen de zijgevels van de winkels aan de Zijpe (aan de kant van de Zierikzeestraat) staan twee witte beeldjes die in Pendrecht de Opbouwwerkers worden genoemd. Ze zijn afkomstig uit een serie van acht beelden die bij de noodwinkels op de Coolsingel stonden, Han Richters (1915-2000) en Koos van Vlijmen (1909-1989) maakten er elk vier. De twee beeldjes die nu in Pendrecht staan zijn gemaakt door Koos van Vlijmen, het linker beeld heet De man met de hamer of Smid en het rechter beeld De man met de zaag of Timmerman. Elk beeldje is ongeveer 1 meter hoog en staat op een betonnen sokkel.
Op 18 mei 1956 zijn beide beeldjes onthuld door ir. H.B.J. Witte (Minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting) ter gelegenheid van zijn bezoek aan Pendrecht op de tiende Opbouwdag. In 1990 zijn de beeldjes, waarvan er één was beschadigd, vervangen door replica's. Rondom de beeldjes is in oktober 2016 een groen sierhekwerk gezet met daarbinnen kleine straatkeien.
In november 2013 werd bekend dat de gemeente de beeldjes wilde verplaatsen naar het centrum van de stad "omdat ze de wederopbouw symboliseren", als vervanging zou Pendrecht twee andere beeldjes daarvoor terugkrijgen. Het bericht veroorzaakte in de wijk zo veel commotie dat van het plan werd afgezien.
Twee keer hebben de beeldjes op een tijdelijke tentoonstelling gestaan. In het kader van de manifestatie Rotterdam Viert de Stad was er van 1 juni tot en met 21 augustus 2016 in het Museumpark een tijdelijk beeldenpark met de naam Uproot Rotterdam met ongeveer 20 beelden uit de wederopbouwperiode. De Opbouwwerkers waren "ontworteld" (= met sokkel en al uitgegraven), vandaar dat de beeldjes wat hoger staan dan bij de Zijpe. Net als in Pendrecht staan de twee beeldjes naast elkaar (foto links) maar je kunt er omheen lopen, iets wat op de Pendrechtse locatie onmogelijk is.
In juni 2017 stonden de beeldjes (dit keer zonder sokkel maar op een houten verhoging) op het dak van de Bijenkorf vanwege de Rotterdam Architectuurmaand en de Rotterdamse Dakendagen (foto's rechts), het in 1957 gebouwde warenhuis is net als Pendrecht een symbool van de wederopbouw. Zoals vermeld bestond de serie uit acht beelden maar omdat één van de beelden zoek is stonden er maar zeven, de twee Pendrechtse beeldjes vielen direct op omdat ze een witte kleur hebben (het zijn immers replica's) terwijl de overige beelden grijs zijn.
"ONZE WOONGEMEENSCHAP" DE EERSTE STEEN GELEGD OP 29 MAART 1954 DOOR M. FRENKEL |
Aan de andere kant van de Zijpe bevindt zich een kunstwerk waarin de eerste steen van Pendrecht is ingemetseld. Meijer Frenkel legde de steen, hij was destijds secretaris-penningmeester van OWG (Onze Woongemeenschap, een voorloper van Woonstad Rotterdam). De steen bevond zich in de zijgevel van de woning Oldegaarde 998A, aan de kant van het kantoortje op nummer 998B. Het blok Oldegaarde 988-998 vormde de eerste woningen van Pendrecht.
In 2003 zijn de woningen ontruimd en dichtgetimmerd, uit een bouwtechnisch onderzoek was gebleken dat renovatie niet meer lonend was. Kort voor de afbraak is de historische gevelsteen verwijderd en tijdelijk opgeslagen, het plan om de steen in de nieuwbouw terug te plaatsen bleek om praktische redenen niet uitvoerbaar. Daardoor ontstond het idee om de steen te zijner tijd een plekje te geven bij de Zijpe, al zou het nog tien jaar duren voordat dit plan werkelijkheid werd.
Sinds 27 mei 2014 is de steen weer in de buitenruimte te zien en wel in de Geluksmuur bij de Zijpe. Tegen de zijgevel van het noordelijke Zijpe-blok is aan de kant van de Schuddebeursstraat een naar voren springend muurtje gemetseld met daarin op ooghoogte de historische gevelsteen. Er zijn zowel oude als nieuwe bakstenen gebruikt en in tegenstelling tot de muur van de gevel is het een wat gevarieerd patroon met o.a. enkele stenen verticaal, de stenen verschillen onderling van kleur. De historische gevelsteen zit iets naar rechts ten opzichte van het midden en is ook schoongemaakt waardoor hij er weer als nieuw uit ziet.
Het plaatsen van de steen was gepland na de in 2013 uitgevoerde opknapbeurt van de panden aan de Zijpe. Mijn voorstel om de onthulling van het monument op 29 maart 2014 te doen (precies 60 jaar geleden dat Meijer Frenkel de steen heeft gelegd) bleek helaas niet haalbaar.
Het muurtje met de steen is op 10 juli 2014 onthuld als afsluiting van het renovatieproject Zijpe. Ter weerszijden van het muurtje zijn houten frames met gaas aan de gevel bevestigd waaraan iedereen een slotje kan bevestigen, naar het idee van een slotjesbrug in o.a. Parijs. Bovenop de muur is een plantenbak en vóór de muur zijn straatkeien gelegd. De Geluksmuur is ontworpen door Eveline van Rooy en zij was één van de sprekers tijdens de onthulling. Ook ik heb in mijn hoedanigheid als dagburgemeester gesproken en iets verteld over de gevelsteen, daarbij heb ik het gedicht voorgedragen dat ook op 29 maart 1954 is voorgelezen toen de steen werd gelegd. Na de toespraken hebben Eveline, nachtburgemeester Harry Kock en ikzelf een slotje aan het gaas bevestigd.
De houten frames met gaas zijn nagenoeg leeg gebleven want het idee dat iedereen er een sloje aan mag bevestigen is jammer genoeg nooit echt aangeslagen, bijna alle slotjes die er nu hangen zijn op de dag van de onthulling of kort daarna aangebracht. Mijn slotje (waarop mijn initialen staan) hangt er nog steeds.
ZATERDAG 2 OKTOBER 2021
In en om de Halsterenstraat wordt nog steeds geheid, het gaat erg snel want alleen voor het blok aan het plein (waar Sjannie gewoond heeft) moeten de palen nog geheid worden. Al een tijdje kan je niet meer vanaf de kant van de Melissantstraat de straat inrijden, net als destijds in de Papendrechtstraat is er een tijdelijke doorgang aangelegd aan de kant van de Sliedrechtstraat (foto links). De gele paalklok op het plein staat er nog steeds.
In en om de Papendrechtstraat schiet de nieuwbouw al flink op, alle blokken zijn op hoogte en de meeste gevels hebben al bakstenen muren. Op het plein zijn alle speeltoestellen weggehaald (foto rechts), het plein wordt meer besloten dan vroeger want de nieuwbouw is iets hoger dan de afgebroken galerijwoningen. Hopelijk kunnen de volgroeide bomen blijven staan, ook in de Halsterenstraat. Pas als alle nieuwbouw klaar is wordt de buitenruimte van beide straten opnieuw ingericht.
Afgelopen maandag is de oliebollenkraam op zijn vaste plek gezet (linker foto), gisteren (1 oktober) was de eerste verkoopdag. Net als vorig jaar staat de kraam er een maand eerder dan anders om de verliezen vanwege de coronacrisis enigszins te kunnen compenseren.
Het dossier lantaarnpaal Wissekerkestraat 1 kan eindelijk worden gesloten, de laatste melding heeft geholpen want de lamp brandt eindelijk. Ook in de Tiengemetenhof branden alle lantaarns weer.
Tijdens het biljarten afgelopen dinsdag hoorde ik dat café Goofy (voorheen Goof Meijer) is heringericht en dat daarbij het biljart is verdwenen. Daarmee is een lange traditie tot een einde gekomen want in het in 1961 geopende café werd al vanaf het begin gebiljart, het was de vaste speellocatie van de Rotterdamse Biljartvereniging De Slinge.
De Aziatische en tropische supermarkt Exito op Plein 1953 (zie bij 28 augustus) is open, inmiddels zijn er al meerdere buitenlandse supermarkten in de wijk. De oudste nog bestaande supermarkt in Pendrecht is het op 15 oktober 1963 geopende filiaal van Albert Heijn.
Aanvulling op het bericht van vorige week over Rob's Dierenshop: er hangt verlichting aan de gevel waardoor het er ook bij duisternis sfeervol uitziet (rechter foto).
Oudere berichten zijn terug te vinden in het weblogarchief.