PENDRECHT

 

 

De Rotterdamse wijk Pendrecht, gebouwd in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, is ontworpen door de bekende stedenbouwkundige Lotte Stam-Beese. De wijk is opgebouwd uit zgn. wooneenheden: een soort stempel waarbij verschillende typen woningen rondom een gemeenschappelijke tuin zijn gebouwd. De woonbuurten, die bestaan uit om en om gespiegelde wooneenheden die naast elkaar gelegd zijn, liggen rondom Plein 1953, dat het hart van de wijk vormt. Kenmerkend is verder het rechthoekige patroon: alle straten staan loodrecht op elkaar.

 

De bouw van Pendrecht startte in 1953, het jaar van de watersnoodramp. Vandaar dat de straten vernoemd zijn naar plaatsen die destijds zijn ondergelopen, het centrale plein kreeg de naam Plein 1953. Pendrecht werd een arbeiderswijk maar zeker niet voor de allerarmsten want de huren waren best aan de hoge kant. De wijk ligt aan de zuidrand van Rotterdam en valt onder het gebied Charlois (spreek uit: Sjaarloos, klemtoon op de eerste lettergreep).

Pendrecht werd gebouwd als tuinstad: ruim opgezet met brede straten en vooral veel groen. Ook het open karakter was in die tijd heel bijzonder, zeker voor een arbeiderswijk. Met name in de beginjaren kwamen veel geïnteresseerden, zelfs uit het buitenland, naar Pendrecht om de wijk te bekijken. Wie destijds het voorrecht had om in Pendrecht een woning te krijgen was dolgelukkig. Het was niet overdreven om te zeggen dat je er trots op was om in Pendrecht te wonen.

 

Maar de tijden zijn veranderd. Zoals zo veel van dit soort naoorlogse wijken kwam ook Pendrecht in een neerwaartse spiraal terecht, eerst langzaam maar dan steeds sneller. Vooral in de jaren rond de eeuwwisseling heeft de verpaupering hard toegeslagen en is Pendrecht meerdere keren negatief in het nieuws geweest.

In de jaren negentig is een begin gemaakt met het verbeteren van de verouderde en eenzijdige woningvoorraad. Sommige delen van de wijk hebben hierdoor een ander aanzien gekregen en vooral in het zuiden van de wijk is er veel veranderd. Maar ondanks de herstructurering is de oorspronkelijke opzet van Lotte Stam-Beese op veel plaatsen nog te zien.

 

Het klinkt misschien tegenstrijdig maar al die negatieve publiciteit heeft toch een positief gevolg gehad: er wordt momenteel op verschillende fronten van alles aan gedaan om het tij te keren, zowel op fysiek als sociaal gebied. En met resultaat want uit peilingen blijkt duidelijk dat de situatie in Pendrecht al jaren langzaam maar zeker weer beter wordt. We zijn er nog lang niet maar het gaat wèl de goede kant op, het vertrouwen in de toekomst is groter dan zo'n tien jaar geleden. Er is nog een lange weg te gaan maar die negatieve spiraal is tenminste doorbroken!

 

 

Ik woon al bijna mijn hele leven in Pendrecht waardoor ik aan deze wijk gehecht geraakt ben, mijn interesse in architectuur en stedenbouw doet de rest. Hoewel ik er niet geboren ben noem ik mij toch Pendrechtenaar, ik woon er sinds 1964. Opgegroeid in de Wagenbergstraat, daarna 15 jaar in de Stellendamstraat gewoond en in 1999 verhuisd naar de Tholenstraat, de wijk ben ik trouw gebleven. Heel veel ontwikkelingen heb ik hierdoor bewust meegemaakt zodat ik veel van de geschiedenis van de wijk weet; kenners beweren dat ik ieder plekje in Pendrecht ken. Al heel wat keren heb ik geïnteresseerden door Pendrecht rondgeleid.

De foto toont het achterste deel van de Wagenbergstraat waar ik mijn jeugd heb doorgebracht (zie de pagina Jeugdherinneringen), wij woonden op nummer 119. De flat zou als gevolg van de herstructurering worden afgebroken maar in 2017 besluit Woonstad Rotterdam alsnog tot renovatie, de uitvoering startte in 2019 (de foto is van vóór de renovatie).

 

Vanwege mijn betrokkenheid bij de wijk was ik o.a. vrijwilliger bij de Bewonersorganisatie Pendrecht (BOP) waar ik lange tijd redactielid ben geweest van de wijkkrant In de Kijkerd ("het krantje met het gele oog"). Het krantje kwam 8 keer per jaar uit en werd in eigen beheer gemaakt. In de Kijkerd is specifiek gericht op Pendrecht en heeft als doel om de bewoners te informeren wat er in de wijk gebeurt. De foto links toont In de Kijkerd zoals dat er van 1989 tot 2007 uit zag. Sinds november 2007 verschijnt In de Kijkerd als magazine (foto rechts: links het eerste magazine van november 2007, rechts het magazine in 2015), digitaal opgemaakt en geheel in kleur. De BOP bestaat niet meer, het magazine wordt nu uitgegeven door de stichting Vitaal Pendrecht. Het karakter van In de Kijkerd is in de loop der jaren veranderd, alleen de naam en het oog op de voorpagina zijn hetzelfde gebleven. In de Kijkerd telt nu 16 pagina's en komt vier keer per jaar uit.

 

Tijdens de kerstactiviteiten van Vitaal Pendrecht in 2003 op Plein 1953 ben ik door Ivo Opstelten benoemd tot dagburgemeester van Pendrecht, dit vanwege mijn grote kennis van de wijk. Ook Roger Huys kreeg een ambtsketen omgehangen, hij werd nachtburgemeester van Pendrecht (Roger Huys is eind december 2005 opgevolgd door Harry Kock).

 

Mijn functie als dagburgemeester is natuurlijk symbolisch maar heeft mij wel een zekere naamsbekendheid opgeleverd. Toch heeft het ambt ook zijn serieuze kanten en om een voorbeeld te noemen: ik zat in een jury die een naam voor de toen nog in aanbouw zijnde seniorenflats aan de Zierikzeestraat heeft vastgesteld. Hiervoor was een prijsvraag uitgeschreven en op 20 januari 2005 heb ik, samen met drie andere juryleden, de naam uitgekozen. Begin september 2005 zijn de flats opgeleverd en pronken nu trots met hun namen.

De flats hebben elk een aparte naam gekregen: Schouwen en Duiveland. Hoewel het twee aparte gebieden zijn hoort het toch bij elkaar; de stad Zierikzee neemt in dit gebied een voorname plaats in. Daar komt bij dat alle straten in de Zierikzeebuurt zijn genoemd naar plaatsen die op Schouwen-Duiveland liggen.

In oktober 2010 was ik opnieuw jurylid, nu om een naam te kiezen voor de nieuwe flats in de Dinteloordstraat. Op 30 maart 2011 zijn de namen onthuld, de flats heten Dintel en Volkerak.

 

Het nieuwe voetpad in de Ossenissebuurt, dat oorspronkelijk Fijnaartpad zou gaan heten, heeft op mijn voorstel de naam Ovezandepad gekregen. De naam sluit beter aan bij de omliggende straten maar de belangrijkste reden voor mijn keuze is een knipoog naar het verleden: het nieuwe voetpad zal vele keren de plekken kruisen waar de portiekflats hebben gestaan die zijn ontworpen door de in Ovezande geboren wederopbouwarchitect Ernest Groosman (1917-1999).

Eind 2010 was het eerste stukje van het Ovezandepad klaar. Op 20 januari 2011 zijn de straatnaamborden geplaatst en op 19 april 2011 is het Ovezandepad feestelijk opgeleverd, daarbij was ook een nazaat van Ernest Groosman aanwezig.

 

 

Sinds maart 2006 houd ik een weblog over de wijk bij. Inmiddels heb ik een trouwe schare webloglezers wat ik merk aan de reacties. Mijn Pendrecht-weblog is onderdeel van deze website, klik onderaan de pagina op WEBLOG.

 

 

In januari 2010 was ik de held van de imagocampagne Pendrecht is Goed Bezig en hing mijn foto op het 7 meter hoge billboard bij metrostation Slinge. Mijn slogan luidde "Mario zet Pendrecht in de kijkerd" en dat had een dubbele betekenis.

 

Het hoogtepunt was de goed bezochte nieuwjaarsreceptie op 28 januari dat tevens de officiële afsluiting van de maand was. De terugblik op het afgelopen jaar was een routineklus maar de extra dingen gaven de avond een meerwaarde: de presentatie van de nieuw vormgegeven In de Kijkerd, de presentatie van de Sliedrechtstraat-CD en de verloting van de thriller Stuk.

 

De grootste verrassing was natuurlijk de onderscheiding die ik van de deelgemeente Charlois kreeg. Mijn nieuwjaarsspeech werd abrupt onderbroken toen wethouder Dominic Schrijer binnenkwam en hij was het die in het bijzijn van dagelijks bestuurder Ed Goverde mij een zilveren Karel de Stoutespeld opspeldde. Ik wist echt van niets en dat was volgens het publiek aan mijn gezicht duidelijk te zien. Pas toen ik thuis was realiseerde ik eigenlijk dat het niet zo maar wat is als je een onderscheiding krijgt. Ik ben er heel vereerd mee.

 

 

Tijdens de Open Atelierroute Charlois 2007 werd mij gevraagd of ik als dagburgemeester wilde poseren voor een schilderij. De vraag overviel mij wel op dat moment maar ik heb al snel "ja" gezegd want ik vond het toch wel een eer. Mila Jeleznikova, een in Charlois woonachtige kunstenares, gaat het doek maken en in oktober 2007 heb ik voor de eerste keer geposeerd. Daarna heb ik nog twee keer geposeerd en nu is het schilderij klaar. Meer bijzonderheden staan in mijn weblog (vanaf 29 september 2007) en op mijn fotowebsite, album geportretteerd.

 

Mijn portret maakt deel uit van een serie portretten van bekende Rotterdammers waarmee Mila Jeleznikova in 2007 is begonnen. Andere personen die zij geschilderd heeft zijn o.a. (nu oud-)burgemeester Ivo Opstelten, Lionel Martijn (destijds dagelijks bestuurder van de deelgemeente Charlois), Valerie Gergjev (dirigent Rotterdams Philharmonisch Orkest), Anna Paerel (oprichtster Snerttram) en Mark Heijne (v.m. directeur Stichting Nieuwe Rotterdamse Cultuur). De schilderijen zijn al op meerdere exposities te zien geweest.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie in de Middelburgt op 17 januari 2009 was het portret voor het eerst in Pendrecht te zien.

 

 

Via de knoppen onderaan deze pagina kun je doorklikken naar specifieke informatie over Pendrecht. Momenteel zijn er pagina's over de volgende onderwerpen beschikbaar:

Onderaan iedere pagina staan bovendien knoppen om een e-mail te sturen en om (in een nieuw venster) mijn fotoalbum te bekijken.