diversen

 

 

Deze pagina is onderverdeeld in: Pendrechtse voorwerpen, bijnamen en (straatnaam)raadsels.

 

 

Behalve boeken en ansichtkaarten, waar ik op deze website aparte pagina's aan heb gewijd, bezit ik nog andere voorwerpen die iets met Pendrecht te maken hebben. Kijk ook eens op mijn fotowebsite in het album virtueel Pendrecht Museum.

 

 

In februari 2007 ben ik via Marktplaats in het bezit gekomen van deze asbak. De peukenbak, met een doorsnede van 20 centimeter, is afkomstig uit de enige echte kroeg in Pendrecht, café Goof Meijer. Hij ziet er uit als nieuw en de tekst Café Goof Meijer - trefpunt van Pendrecht is heel pakkend. Op de asbak staat verder de naam W. v.d. Pot, de naam van de toenmalige eigenaar. Café Goof Meijer opende de deuren op 7 september 1961 en binnen is de tijd stil blijven staan, de naam is in 2018 gewijzigd in café Goofy.

 

Wim van der Pot leidde het café van 1978 tot 2005, daarvoor was zijn schoonvader Goof Meijer de eigenaar. In 1981, bij het 20-jarig bestaan van het café, zijn er 300 van deze asbakken vervaardigd. Ter gelegenheid van het jubileum was er een groot feest en alle klanten kregen een exemplaar mee. De asbakken zijn gemaakt in Gouda.

 

 

Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van OWG is dit jubileumasbakje gemaakt. Het is van geglazuurd aardewerk en is 10 centimeter in het vierkant. Meestal is een asbak rond maar dit model lijkt symbool te staan voor de rechthoekige opbouw van Pendrecht. En die maat van 10 centimeter, heeft dat te maken met de 10 jaar dat OWG toen bestond? De tekst en de afbeelding spreken verder voor zich en op de onderkant staat Westraven Utrecht Holland.

In het boek 50 jaar OWG wordt het asbakje genoemd: "In 1960 maakt de vereniging een begin met het bezoeken van nieuwkomers (...) er kan met de bewoners over tal van zaken worden gesproken (...) aan alle bezochte gezinnen wordt het jubileumasbakje uitgereikt."

 

Ik weet helaas niet hoeveel er van gemaakt zijn en wie het hebben gekregen. Wie meer kan vertellen: laat het mij weten (klik onderaan de pagina op de e-mail knop)! Dit exemplaar is aan mij geschonken door Clasien Kramer, de vroegere maatschappelijk werkster van OWG, en bevindt zich nu in het Pendrecht Museum.

 

 

Deze memohouder, compleet met blaadjes en een pen, is vervaardigd ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Huurderscommissie Zuiderparkflat. De flat kent sinds 1980 een zeer actieve huurderscommissie die zich op alle mogelijke manieren inzet voor het welzijn van de bewoners. Naast de uitgave van een jubileumboekje kregen alle bewoners deze memohouder als aandenken.

 

Op de voorkant van de memohouder staat het logo van de huurderscommissie en daaronder de tekst 25 jaar Huurders Commissie Zuiderparkflat 24 november 1980 - 24 november 2005. Ook op de balpen staat deze tekst.

 

 

Dit bordje is afkomstig uit de hal van het portiek Burghsluissingel 39-49. De bordjes zijn er in verschillende uitvoeringen maar dit is nog een emaille exemplaar, daterend uit 1960. De flat is in november 2007 gesloopt vanwege de herstructurering van de Ossenissebuurt. De tekst op het bordje spreekt voor zich en de toevoeging "het bestuur" geeft er nog een extra gewicht aan. OWG liet deze bordjes in alle flats in het toenmalige Pendrecht 7 plaatsen omdat de portieken een grote hal hadden.

 

Voor de goede orde: de Nieuwe Unie heeft mij toestemming gegeven om het bordje uit het portiek te verwijderen, de meeste woningen waren toen al leeg. Nadat ik het zorgvuldig had schoongemaakt (lees: verfresten verwijderd) bleek het bijna 50 jaar oude bordje nog puntgaaf te zijn. Het hangt nu in mijn huis, uiteraard in de hal. Eenzelfde exemplaar, afkomstig uit het portiek Krabbendijkestraat 315-325, is te zien in het Pendrecht Museum.

 

 

Op zaterdag 8 april 2006 werd in galerie Eveline van Rooy het 2½-jarig bestaan van de galerie gevierd. Behalve een nieuwe expositie waren er demonstraties van 3 kunstenaars. Verder was het mogelijk om kunstwerken van Eveline en de exposanten met een aantrekkelijke korting aan te schaffen. Voor de eerste 20 bezoekers was er een kunstverrassing.

 

Bij binnenkomst kreeg ik een kaartje met het nummer 11 er op. Om 14.00 uur hield Dominic Schrijer van de deelgemeente Charlois een korte toespraak. Daarna legde Eveline van Rooy uit wat de bedoeling was van de genummerde kaartjes. Op tafel lagen enkele tientallen mini-schilderijen met de afbeelding van een theepot (voor de duidelijkheid: allemaal in verschillende kleuren en vormen). Tegen inlevering van het kaartje kon men een schilderijtje uitkiezen. Ook ik was in de prijzen gevallen en in mijn keuken hangt nu, boven het koffiezetapparaat, een echte Van Rooy. De afmeting is 10 bij 10 centimeter.

 

 

Dit verzilverde theelepeltje is waarschijnlijk vervaardigd in opdracht van OWG ter gelegenheid van de opening van Valckensteyn in 1971. Ik kwam het, tot mijn verbazing, in april 2008 tegen op Marktplaats; ik heb nooit gelezen of gehoord dat zo'n lepeltje bestond.

 

Op de foto rechts is de bovenkant van het lepeltje afgebeeld. Valckensteyn is goed herkenbaar want de afbeelding is heel gedetailleerd. Alleen het aantal verdiepingen klopt niet helemaal maar een kniesoor die daar op let.

 

 

Dit verzilverde theelepeltje is vervaardigd in opdracht van de firma Broekhuizen die destijds meerdere winkels in Rotterdam had. De volledige naam was Broekhuizen brillen - foto - cine n.v. en ook Pendrecht had een filiaal aan de Slinge 572. Broekhuizen had twee specialiteiten: je kon er terecht voor een bril maar ook voor een fototoestel. Het Pendrechtse filiaal heeft bestaan tot 1994, toen is de winkel overgenomen door het nog steeds bestaande Skyline Optiek.

 

Op de foto is de bovenkant van het lepeltje afgebeeld. De tekst luidt Op kiek en optiek - Broekhuizen Rotterdam. Jammer genoeg weet ik niet waarom het lepeltje is vervaardigd. Het kan vanwege een jubileum zijn of gewoon als reclameartikel. Wie weet meer?

 

 

Dit is een vuilnisvatregistratiekaartje uit 1959 van de Roteb dat ik uit een slooppand in de Ellewoutsdijkstraat heb gehaald (zie weblog bij 23 juli 2007). Het zat verstopt achter een pijp in de meterkast en heeft daar waarschijnlijk 48 jaar gezeten; het kaartje is nu voor iedereen te zien in het Pendrecht Museum. Vuilnisvat nummer 312673 was bestemd voor het perceel Ellewoutsdijkstraat 6 en stond op naam van A. van Dijk. Volgens het kaartje blijft het vuilnisvat eigendom van de Gemeente Rotterdam en is de gebruiker aansprakelijk voor beschadiging of zoekraken van het vuilnisvat. Interessant zijn ook de Aanwijzingen op de achterkant (let op het taalgebruik):

Het kaartje heeft het tijdperk van de vuilnisbakken overleefd want al in 1971 ging Rotterdam over op de grijze Komo-zakken.

 

 

De bolronde emaille huisnummerbordjes zijn op veel plaatsen in Pendrecht nog te zien. Dit exemplaar is bijzonder want het is afkomstig van het allereerste huis in Pendrecht, Oldegaarde 998A, en is bovendien het hoogste huisnummer in de wijk. De eerste bewoner was Meijer Frenkel, secretaris-penningmeester van OWG. De toegevoegde letter was noodzakelijk omdat er aan dit huis een aanbouwtje was waar toen het eerste kantoor van OWG was ondergebracht, dit had een eigen ingang met huisnummer 998B.

 

Dit bord is afkomstig van de flat Krabbendijkestraat 355-449 en zag ik in maart 2008 bij toeval in het struikgewas naast de flat liggen. Ongeveer 20 jaar geleden is deze flat opgeknapt waarbij de trappenhuizen zijn afgesloten. Waarschijnlijk is het bord toen verwijderd en maar gewoon in het plantsoen gedumpt. Het bord is 46 centimeter lang en 12 centimeter hoog.

 

 

Dit tegeltje is gemaakt bij het 25-jarig bestaan van de Beatrixschool. Er zijn in Nederland ongetwijfeld meer scholen met die naam maar dit is echt van de Beatrixschool in Pendrecht.

 

Het formaat van het tegeltje is 10 bij 15 cm en het kroontje is een verwijzing naar zowel het jubileum van de school als naar prinses Beatrix die in 1980 tot koningin werd gekroond. Het tegeltje is gemaakt bij H & R Johnson in Engeland en is voorzien van een haakje zodat je het aan de muur kunt hangen.

Er zijn ongeveer 200 tegeltjes vervaardigd. Alle leerlingen, de leerkrachten en de bestuursleden kregen in het jubileumjaar 1980 een tegeltje uitgereikt. Ik kwam het tegeltje tegen op een rommelmarkt.

 

 

Dit limonadeglas is van de CJV (Christelijke Jongeren Vereniging) Pendrecht. Zoals met meer voorwerpen op deze pagina kwam ik ook dit glas, waarvan ik niet wist dat het bestond, tegen op Marktplaats. Ik had een mail gestuurd naar de verkoper waarin ik uitlegde dat ik alles van Pendrecht verzamel en zodoende kon ik dit glas aan mijn verzameling toevoegen.

 

In de wijkgids van 1970 wordt de CJV Pendrecht genoemd met de naam van G.J. Canters uit de Sommelsdijkstraat als secretaris. De activiteiten bestonden uit kinderclubs (8-12 jaar), een tienersoos (12-16 jaar), sociëteit Wip In en een ouderensoos (beide vanaf 16 jaar). De CJV was verbonden aan de Open Hofkerk. Wie meer weet: stuur een e-mail!

 

 

Dit is een oud model straatnaambord van de Sliedrechtstraat dat aan de achterkant van het in mei 2020 afgebroken blok Papendrechtstraat 18 - 32 zat. Na een berichtje aan het sloopbedrijf hebben zij het 1 meter lange bord er af gehaald en kon ik het ophalen, het hangt nu in mijn slaapkamer.

Als kind heb ik heel veel voetstappen in de Sliedrechtstraat staan, ik liep er doorheen op weg naar school of ik deed er in opdracht van mijn moeder een boodschap in één van de toen nog bestaande buurtwinkels.

 

 

Foto links: heel bijzonder is deze ingelijste foto van Valckensteyn met daarop de tekst Valckensteyn wenst iedereen een voorspoedig 2000. De foto is 60 bij 90 centimeter, de afbeelding is afkomstig van een ansichtkaart die is uitgegeven kort na de opening van Valckensteyn. De foto is genomen vanaf het ronde pleintje aan de Nieuw-Vossemeerweg waar toen nog het beeldje De Potsenmaker stond.

Waarschijnlijk is er maar één exemplaar van gemaakt en nu Valckensteyn niet meer bestaat is het natuurlijk helemaal uniek. De foto is aan mij geschonken door Ed Seibert, bewoner van Valckensteyn.

 

Foto rechts: deze houten paddestoel zat boven de ingang van snackbar De Paddestoel (1975-2008) aan de Sliedrechtstraat 26. Tot 1998 werd de snackbar gerund door Piet van den Bosch, alias Piet Patat. Per april 2008 is de snackbar gesloten en met toestemming van de laatste eigenaar heb ik het bord er af gehaald. Het is in 1975 door Piet van den Bosch zelf gemaakt en hangt nu in het Pendrecht Museum.

 

 

Dit typeplaatje van de Ocrietfabriek zit op de witte kap van een lavetwasmachine. Daarop staat o.a. dat het apparaat is goedgekeurd door zowel de KEMA als de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen. Verder stonden er enkele technische gegevens op zoals het vermogen van de motor. Het plaatje meet 64 bij 30 millimeter en zit op de omkasting die ik op 13 april 2008 uit het huis Stavenissestraat 336 heb gehaald.

 

Bijna alle Pendrechtse woningen hadden ooit een lavet maar een lavetwasmachine werd alleen op verzoek aangebracht. Hoeveel er in Pendrecht zijn geïnstalleerd weet ik niet maar de kans is nu erg klein om nog ergens een lavet te vinden, laat staan een lavetwasmachine.

 

 

Foto links: de zwarte stopcontacten en dito schakelaars waren in de tijd dat Pendrecht is gebouwd nog heel gewoon. Deze draaischakelaar vond ik op 2 januari 2008 in één van de slaapkamers van de sloopwoning Ellewoutsdijkstraat 93 en wordt nu tentoongesteld in het Pendrecht Museum. In de kelder van mijn ouderlijke huis zat precies zo'n schakelaar.

 

Foto rechts: met dit plaatje was in de keuken de (lege) doos afgedekt waar een aansluiting voor een elektrisch fornuis of een boiler gemaakt kon worden. Het GEB (Gemeente Energiebedrijf Rotterdam) was de voorloper van het huidige Eneco.

 

 

Dit is een Lips voordeurslot uit 1956, afkomstig uit mijn vorige huis aan de Stellendamstraat 79A, dat nu in het Pendrecht Museum wordt tentoongesteld. De trekker en het slot zijn nog van messing, bij de latere sloten (zoals o.a. toegepast in de Groosmanflats in de Ossenissebuurt) was dit van roestvast staal. De sleutel is nog origineel, ook hierop staat de naam van de bekende slotenfabrikant uit Dordrecht vermeld. De Lipssloten hadden een aparte dag- en nachtschoot.

In het zuidoosten van Pendrecht werden Jowilsloten gebruikt. In de Wagenbergstraat hadden we zo'n slot dat slechts één schoot had. Als je de deur op slot deed dan fungeerde de dagschoot als nachtschoot.

De meeste sloten in Pendrecht zijn inmiddels vervangen dus de kans om nog een origineel slot aan te treffen is klein.

 

 

Rotterdammers zijn goed in het verzinnen van bijnamen waarvan sommige zelfs buiten de stad bekend zijn. Pendrecht is op deze regel geen uitzondering, al zijn de namen niet zo ingeburgerd als in de rest van Rotterdam. Sterker nog, de meeste bijnamen worden eigenlijk alleen maar in de wijk zelf gebruikt.

 

Sommige bijnamen zijn niets anders dan een verkorte aanduiding. Een Pendrechtenaar zal zelden de naam "Plein negentiendrieënvijftig" in de mond nemen, hij of zij praat gewoon over het plein. Het bungalowpark aan de westkant van Pendrecht is bekend onder de naam Goudkust, dit vanwege de dure huizen en de ligging aan de rand van de wijk. De Lijnbaan van Pendrecht was in de beginjaren de bijnaam van de Zijpe. De Lijnbaan, in het centrum van Rotterdam, werd geopend in 1953 en was de eerste autovrije winkelstraat van Nederland. Twee jaar later werd in Pendrecht de Zijpe geopend, een Lijnbaan in miniformaat. Met Goof wordt café Goof Meijer (huidige naam: Goofy) aan de Slinge bedoeld en het kommetje is het ronde keerpleintje aan het einde van de Dreischorstraat (foto links).

 

Diverse gebouwen in de wijk hebben in de volksmond een andere naam gekregen. De Kortgeneflat is bij veel wijkbewoners bekend als de Shellflat (foto rechts). Toen deze flat in 1958 werd opgeleverd werd deze voor een periode van 30 jaar verhuurd aan de Shell voor het huisvesten van werknemers. Het in 1994 afgebroken Buurthuis Pendrecht aan de Schuddebeursstraat noemde men het buurthuis, zelfs nadat in 1984 de naam was veranderd in Nevenburgt.

 

Enkele woningcomplexen hebben een bijnaam, meestal vanwege hun uiterlijk. De bejaardenwoningen in de Zierikzeebuurt waren bekend als boerderijwoningen vanwege hun erfjes aan de voorkant en de schuine daken (foto). Op één blok aan de Kerkwervesingel na zijn al deze woningen afgebroken. Het L-blok stond aan de Bruinissestraat en was een tweelaags galerijflat met bejaardenwoningen. Het waren twee haaks op elkaar gelegen vleugels, vandaar de naam. De steelpannetjes waren de woningen aan het begin van de Melissantstraat en de Middelharnisstraat; ook in dit geval hadden ze hun bijnaam te danken aan de vorm van het blok. De paalwoningen of vissenkommen zijn waarschijnlijk de bekendste blokken met een bijnaam, gelegen aan de Stellendamstraat en de Dirkslandstraat.

 

Tijdens de herstructurering hebben verschillende (toekomstige) bouwlocaties bijnamen gekregen. Na de afbraak van Zwembad Pendrecht kreeg de vrijgekomen plek al snel de naam zwembadlocatie waardoor de herinnering aan een stukje geschiedenis levend bleef. Hetzelfde geldt voor de term vlonderlocatie waar nu de stadsvilla's op Plein 1953 staan. Nadat de toenmalige OWG bekend maakte een nieuw hoofdkantoor te willen bouwen op de hoek Slinge/Ooltgensplaathof werd deze plek al snel bekend als OWG-locatie. Vanwege de fusie ging het plan niet door en de plek is nog heel lang onbebouwd gebleven, nu staat er het nieuwe regiokantoor van Woonstad Rotterdam.

Het podium in de vijver bij Plein 1953 kreeg al snel de bijnaam Meeuwenplaat vanwege het grote aantal meeuwen dat er op neerstreek.

 

Last but not least noem ik de moeder van Pendrecht, de bijnaam van Lotte Stam-Beese die als stedenbouwkundige de wijk heeft ontworpen.

 

 

Met de volgende raadsels kun je je kennis van de Pendrechtse straatnamen testen. Op de plaats van de lijn moet een plaatsnaam worden ingevuld die in een Pendrechtse straatnaam voorkomt. Voor niet-Pendrechtenaren: maak gebruik van de tabel op de pagina Straatnamen!

  • Zijn al die draden even lang? Ik weet het niet, ik heb er pas __________.

  • Ze hoeft maar even in de zon te liggen en _________.

  • Zit er nog muntgeld in de portemonnee? _________, dan hoor je het meteen.

 

De volgende omschrijvingen zijn cryptisch en dus wat moeilijker. Behalve plaatsen uit de straatnamen zitten er ook namen van Pendrechtse gebouwen bij, als hulpmiddel zijn op de foto's hieronder enkele van deze gebouwen afgebeeld (uiteraard niet in dezelfde volgorde als de omschrijvingen).

 

  • De vader van deze wijk.

  • Twee heilige straten.

  • Hier woont Alinde Gels.

  • Niet lang en niet deze.

  • De brandweer kreeg een nieuwe melding en rukte meteen uit.

  • Holten ligt anders in Zeeland.

  • Zo te horen is dit het Centrumkasteel.

  • De residentie van A. Roest.

  • Staat van twee rondjes en een hemellichaam.

  • Rohcsierd, gezien van de andere kant.

  • De Overwinnaar is zijn toren kwijtgeraakt.

  • Vroeger aan de Coolsingel, nu in Pendrecht.

Dit is geen prijsvraag, de oplossingen staan op één van de andere pagina's.